|
ŞAHIS ZAMİRLERİ (PERSONAL PRONOMEN) Bu dersimizde ön bilgi mahiyetinde şahıs zamirlerini inceleyeceğiz. Bu konuda daha ayrıntılı bilgiyi ise "zamirler" konusunda bulabileceksiniz. Almanca'da şahıs zamirleri şu şekildedir. ich : ben (ih) du : sen (du) er : o (er) (eril cins) sie : o (zi (dişi cins) es : o (es) (nötr cins) wir : biz (vir) ihr : siz (iğr) sie : onlar (zi Sie : siz (zi (nazik hitapta kullanılır) Yukarıda görüldüğü üzere sie zamiri bir kaç farklı anlam taşır. Bu anlamları cümlenin gidişinden veya fiil çekimlerinden vs. çıkarmak mümkündür. Bu ve daha önceki bilgileri bir ön bilgi mahiyetinde verdiğimiz için ayrıntılı incelemeyi "zamirler" konusunda yapacağız. Önemli olan şu anda sizin bu kelimeleri iyice belleyip öğrenmenizdir. Ayrıca yukarıda verilen zamirlerin içinde sadece nazik hitapta kullanılan Sie zamirinin büyük harfle diğerlenin ise küçük harfle yazıldığını unutmamanız gerekir.Nazik hitabı genelde kendimizden büyük kişilere yada tanımadığımız kişilere hitap ederken kullanırız DERS 7 İSİMLER (SUBSTANTİVE) Bundan önceki derslerimizde pek fazla gramer bilgisi gerektirmeyen ve özellikle ezber becerisine dayalı konular üzerine ön bilgiler vermiş bazı konuları da detaylı bir şekilde incelemiştik. Bu dersimizde oldukça fazla dikkat gerektiren bazı kısımlarının ezberlenmesi ve akıldan çıkartılmaması gereken bir konuya giriş yapacağız.Bu dersimizde isimler ve artikeller hakkında kısa bilgiler verip önümüzdeki bölümde isimler konusunu ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz. Kısaca tanımlamak gerekirse varlıkları adlandırdığımız kelimelere isim denir.Örneğin bilgisayar okul oda ev masa rüya Ahmet kitap vs. kelimeleri birer isimdir. Türkçe'de olduğu gibi Almanca'da da isimlerin tekil-çoğul soyut-somut basit-birleşik özel-cins gibi türleri vardır. Yine aynı şekilde dilimizde olduğu gibi Almanca'da da isimler cümle içerisinde değişik görevlerde bulunabilir tekil-çoğul hallerde kullanılabilir veya ismin hallerine (-e hali -i hali vs.) göre çekimlenebilirler. Almanca'da yaklaşık olarak 200.000-250.000 civerı isim olduğu tahmin edilmektedir. Almanca'da isimlerin baş harfleri özel isim veya cins isim ayrımı yapmaksızın büyük harf kullanılarak yazılır. Yani tüm isimlerin baş harfleri büyük yazılmalıdır.Bununla beraber Almanca'da tüm cins isimlerin önünde Artikel dediğimiz (der - das - die) kelimelerinden birisi bulunur.(Artikeller konusu önümüzdeki bölümlerde incelenecektir.) Almanca'da isimlerin 3 cinsi mevcuttur.Her isim bu üç gruptan birine dahildir. Bunlar ; 1-) Erkek İsimler (Eril Cins) 2-) Dişi İsimler (Dişi Cins) 3-) Cinsiyetsiz İsimler (Nötr Cins) Almanca'da genel olarak cinsiyeti erkek olan kelimelerin artikeli "der" cinsiyeti dişi olanların artikeli "die" cinsiyetsiz olanların artikeli ise "das" tır.Fakat bu bilgi genelleme yapılarak verilmiştir.Bazı istisnaları mevcuttur. Bu sebeple yeni kelime öğrenirken mutlaka artikeliyle beraber öğrenmeye dikkat etmeniz çok faydalı olacaktır.(Artikel konusu bir sonraki bölümde detaylı olarak incelenecektir.) Almanca'da "şu tür kelimeler erkek cinstir şu tür kelimeler dişi cinstir şu tür kelimeler de nötr cinstir" şeklinde bir genelleme yapmak mümkündür. Aşağıda erkek cins dişi cins ve nötr cins kelimeler hakkında sınıflandırma yapılmıştır.Yapılan bu sınıflandırmanın bazı maddeleri kesin olduğu gibi bazı maddelerinin de bir kaç küçük istisnası mevcuttur. 1-) Cinsiyeti Erkek Olan İsimler : Daha önce de incelemiş olduğumuz gün ay mevsim isimleri yönler ve rüzgar isimleri cinsiyeti erkek olan tüm canlılar para birimlerinin büyük çoğunluğu maden isimlerinin büyük çoğunluğu ve -en-ich-ig-ast harfleriyle biten isimler Erkek Cinstir. 2-) Cinsiyeti Dişi Olan İsimler : Dişi canlılar tüm sayılar meyve ağaç çiçek isimleriyle ırmak nehir isimleri ve -in-e-ei-ung-heit-ion-keit harfleriyle biten isimlerin büyük çoğunluğu Dişi Cinstir. 3-) Cinsiyetsiz Olan İsimler : Ülke ve şehir isimlerinin büyük çoğunluğu hem dişi hem de erkek canlılar için ortak kullanılan isimler ve canlıların yavruları metal adları ve fiil veya sıfattan türetme tüm isimler Cinsiyetsizdir. Yukarıda bilgi amaçlı bir genelleme yapılmıştır.Her ne kadar yapılan bu sınflandırmanın sizler için yararlı olacağını düşünsek de öğrenilecek olan kelimelerin (yukarıdakilerden herhangi bir gruba girse dahi) artikellerine bakılmasını çok daha faydalı görüyoruz. Bir sonraki bölümde artikeller ve kullanım şekilleriyle ilgili bilgiler verilecektir.Çok önemli bir konu olduğundan dikkatle izlemenizi tavsiye ediyor başarılar diliyoruz. DERS 8 ARTİKELLER (ARTİKEL - GESCHLECHTSWORT) Artikel konusu Almanca öğrenenlerin en çok zorlandığı konulardan biri olarak gösterilir genelde.Bu bölümde bu konuya giriş yapacağız ve anlattıklarımızla bu konunun çok da karmaşık bir konu olmadığını göreceğinizi umuyoruz.Şunu belirtelim ki eğer kelimeleri artikelleriyle beraber ezberlerseniz bu konuda çok fazla bir probleminiz olmayacaktır.Fakat yine de biz bu konuyla ilgili geniş gruplandırmalar yapıp hangi tür kelimelerin hangi artikelle kullanıldığını inceleyeceğiz.Şimdi konumuza geçelim. Almanca'da bütün cins isimlerin önünde artikel denilen "der das die" sözcüklerinden biri bulunur.Bu sözcüklerin Türkçe karşılıkları yoktur ve dilimize tam olarak çevrilemezler.Bu kelimeler önünde bulundukları ismin bir parçası gibidirler.Bir ismi öğrenirken muhakkak onun artikelini de sanki isimle beraber tek bir sözcükmüş gibi birlikte öğrenmek gerekir. Eğer artikelini öğrenmeden sadece kelimeyi ezberlerseniz öğrendiğiniz kelime pek bir işe yaramayacaktır.Bunun nedenini ileriki bölümlerimizde net bir biçimde anlayacaksınız. Artikel kelimesi bazı kaynaklarda "tanımlık" bazılarında da "tanım edatı" olarak geçer.Bunun yanında artikeller bir çok sözlük ve kaynakta aşağıda gösterilen şekilde kısaltılarak gösterilir.Lütfen gösterilen kısaltma harflerini aklınızdan çıkarmayınız. Artikeller çoğu kaynakta şu şekilde kısaltılarak gösterilir: der artikeli m veya r harfleri kullanılarak gösterilir. die artikeli f veya e harfleri kullanılarak gösterilir. das artikeli n veya s harfleri kullanılarak gösterilir. Yani bu m veya r harfleriyle gösterilen kelimenin artikeli "der" olacak f veya e harfleriyle gösterilen kelimenin artikeli "die" olacak n veya s harfleriyle gösterilen kelimenin artikeli "das" olacak demektir. Ek bilgi olarak bu harfler Almanca'da erildişi ve nötr cins (Maskulinum Femininum Neutrum) kelimelerinin baş harfleri kullanılarak ve "der das die" kelimelerinin son harfleri kullanılarak oluşturulmuştur. Genelde kaynaklar bu iki kullanımdan birini seçerek kaynağın tümünde ya "m - f - n" harflerini ya da "r - s - e" harflerini kullanırlar. Almanca'da iki tür artikel grubu mevcuttur.Önümüzdeki bölümde bu grupları inceleyeceğiz DERS 9 BELİRLİ ARTİKELLER (BESTİMMTE ARTİKEL) Bir önceki bölümde artikeller hakkında bilgiler verilmiş iki tür artikel varlığından söz edilmişti.Bu bölümde bu iki artikel grubu hakkında bilgiler vereceğiz. Almanca'da iki grup artikel vardır.Bunlar ; 1)Belirli Artikeller 2)Belirsiz Artikeller (olumlu-olumsuz) şeklindedir.Bu bölümde birinci grubumuz olan belirli artikeller konusunu inceleyeceğiz.Ama önce belirli ve belirsiz kavramlarını açıklayalım. Belirli kavramıyla bilinen yada daha önceden bahsi geçmiş olan daha önceden görülmüş olanboyuenirengi vs. özellikleri bilinen varlıklar kastedilmiş olur. Belirsiz kavramıyla ise herhangirastgele bir varlık kastedilmiş olur. Bu açıklamalarımızı aşağıda vereceğimiz örneklerle iyice anlaşılır duruma getireceğiz.Aşağıda verilen örnek cümleleri incelerseniz iki kavram arasındaki farkı rahatça anlayabilirsiniz. Örnekler: 1- Babası Ali'den kitabı getirmesini istedi. 2- Babası Ali'den bir kitap getirmesini istedi. Yukarıdaki birinci cümleyi inceleyelim: Babası Ali'den kitabı getirmesini istemişfakat nasıl bir kitaptır bu?rengi nedir?adı nedir?nerededir?yazarı kimdir? Bütün bunlar belirtilmemiştir. Belirtilmediğine göre Ali cümleden hangi kitabı getireceğini anlıyor ve getiriyor.Yani bu bahsi geçen kitap biliniyorrastgele bir kitap değil. Yani Ali kitap kelimesiyle hangi kitabın belirtildiğini anlıyor. O halde burada belirli artikel kullanılabilir demektir. İkinci cümlede ise: Babası Ali'den bir kitapyani herhangi bir kitap getirmesini istiyor. Kitabın burada yazarırengiboyuadı vs. önemli değil.Herhangi bir kitap olması yeterli.Kitap olsun da nasıl olursa olsun gibilerinden bir cümle. O halde burada da belirsiz artikel kullanılacaktır. Daha iyi anlaşılması için örneklerimize devam edelim: Örneğin Ali'nin odasına bir masa lazım.Ali ile babasının konuşmaları şu şekilde olsun; Ali : Baba odama bir masa alalım. Burada alınacak masa belirsizdir.Çünkü "bir masa" denmiş.Özellikleri belli mi? Hayır belli değil.Yani herhangi bir masa kastediliyor. İkinci cümle şu şekilde olsun: Ali : Baba odama o masayı alalım. Bu cümleden anlaşılıyorki masa daha önceden görülmüş ya da masanın bahsi daha önceden de geçmiş.Yani bahsedilen masayı iki taraf da biliyor. Burada belirlilik söz konusu olduğundanbelirli artikel kullanılır. Bir kaç cümle daha yazalım; - Bu akşam TV'de bir dizi var.(dizi kelimesi belirsiz) - Bu akşam TV'de yine o dizi var.(dizi kelimesi belirli) - Bir elbise almam lazım. (elbise belirsiz) - O elbiseyi mutlaka almam lazım. (elbise belirli) - Gidip bir çiçek alalım. (çiçek belirsiz) - Gidip çiçeği sulayalım. (çiçek belirli) Belirli ve belirsiz kavramlarını yukarıdaki cümlelerle anlatmaya çalıştık. İşte cümlelerde kullanılan belirli kelimeler için belirli artikeller belirsiz kelimeler için ise belirsiz artikeller kullanılır. Almanca'da belirli artikeller der das ve die olmak üzere üç tanedir. Daha önce de belirttiğimiz gibi her kelimenin artikeli değişiktir. Bu yüzden kelimeler artikelleriyle beraber öğrenilmelidir.Bir çok kaynakta artikeller şu şekilde kısaltılarak gösterilir: der artikeli r veya m harfleriyle gösterilir. die artikeli e veya f harfleriyle gösterilir. das artikeli s veya n harfleriyle gösterilir DERS 10 BELİRSİZ ARTİKELLER (UNBESTİMMTE ARTİKEL) Bir önceki bölümde belirli artikelleri incelemiştik.Bu bölümde belirsiz artikelleri inceleyeceğiz.Belirsiz artikeller olumlu ve olumsuz olmak üzere ikiye ayrılır.Belirsiz artikeller bilinmeyen belirsiz herhangi bir varlığı kasdetmek için kullanılırlar.(Bir önceki bölümde verilen örnekleri inceleyiniz.) 04-04-2007, 19:39 #2 (permalink) _E_R_E_N_ Cevap: Almanca öğreniyorum -------------------------------------------------------------------------------- OLUMLU-BELİRSİZ ARTİKELLER Almanca'da ein ve eine olmak üzere iki tane olumlu-belirsiz artikel mevcuttur. Ein (ayn) ve eine (ayne) kelimeleri Türkçe'de "bir" anlamına gelirler. Ein der ve das artikelinin olumlu-belirsizidir Eine die artikelinin olumlu-belirsizidir. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz: der Fisch : balık ein Fisch : bir balık (herhangi bir balık) der Baum : ağaç ein Baum : bir ağaç (herhangi bir ağaç) das Buch : kitap ein Buch : bir kitap (herhangi bir kitap) das Kind : çocuk ein Kind : bir çocuk (herhangi bir çocuk) die See : deniz eine See : bir deniz (herhangi bir deniz) die Sprache : lisan eine Sprache : bir lisan (herhangi bir lisan) Örneklerden de anlaşılacağı gibi belirsiz cins isimlerin önünde "der" yerine "ein" "das" yerine "ein" ve "die" yerine "eine" kullanılmaktadır. Şimdi olumsuz-belirsiz artikellere bakalım: OLUMSUZ-BELİRSİZ ARTİKELLER Ein ve eine artikellerinin olumsuzları da mevcuttur.Bunlara da olumsuz-belirsiz artikeller denir. Ein artikelinin olumsuzu "kein" dir (kayn). Eine artikelinin olumsuzu "keine" dir (kayne). Kein ve keine Türkçe'ye "değil" veya "hiçbir" anlamında çevrilebildikleri gibi cümle fiiline eklenen olumsuzluk takılarıyla da (-me-ma) çevrilebilirler. Artikelleri şöyle bir toparlayacak olursak: "der" artikelinin olumlu belirsizi "ein" olumsuz belirsizi "kein" dir. "das" artikelinin olumlu belirsizi "ein" olumsuz belirsizi "kein" dir. "die" artikelinin olumlu belirsizi "eine" olumsuz belirsizi "keine" dir. Aşağıdaki örnekleri ineceleyiniz. der Fisch : balık ein Fisch : bir balık kein Fisch : "bir balık değil" veya "hiçbir balık" das Kind : çocuk ein Kind : bir çocuk kein Kind : "bir çocuk değil" veya "hiçbir çocuk" die Tasche : çanta eine Tasche : bir çanta keine Tasche : "bir çanta değil" veya "hiçbir çanta" Bu bölümle beraber Almanca'da bulunan belirli artikeller (derdasdie) olumlu-belirsiz artikeller (eineine) ve olumsuz belirsiz (keinkeine) olmak üzere artikel grupları hakkında bilgiler verdik. Bir sonraki bölümde artikellerin kullanım alanlarını inceleyeceğiz. DERS 11 Almanca'da genel olarak bütün cins isimler artikellerle beraber kullanılır.Özel isimlerin ise artikeli yoktur. Fakat bazı durumlarda cins isimlerin artikelsiz kullanıldığını ya da özel isimlerin artikellerle beraber kullanıldığını görebilirsiniz. Bu bölümde bir kaç istisnai durum hakkında bilgiler vereceğiz. Almanca'da genel olarak şu durumlarda cins isimlerle artikel kullanılmayabilir: -Emir cümlelerinde hitap cümlelerinde gazetelerde veya herhangi bir yerde yer alan ilanlarda gazete manşetlerinde veya haber başlıklarında makale türü yazılarla atasözü ve deyim niteliğindeki yazılarda genel olarak artikel kullanılmayabilir. Şu durumlarda ise özel isimler artikellerle beraber kullanılır: -Bazı ülke isimlerinde (die Türkei : Türkiye die Vereinigten Staaten : ABD die Niederlande : Hollanda die Schweiz : İsviçre) isimleri daima artikellerle beraber kullanılır. Bunun yanında özel isim olmasına rağmen cadde isimleri dağ göl deniz ırmak ve bunun gibi yer isimleri de artikellerle beraber kullanılabilir. DERS 12 ALMANCA'DA İSİMLERİN ÇOĞUL HALİ (PLURAL) İsimlerin birer adedini gösteren şekli o ismin tekil halidir.Örneğin bilgisayar kitap insan gibi kelimeler ismin tekil biçimleridir.İsimlerin birden fazla adedini göstermek için ise ismin çoğul hali kullanılır.Örneğin bilgisayarlar kitaplar insanlar gibi kelimeler çoğuldur. Türkçe'de bir tekil ismi çoğul biçime dönüştürmek için o ismin sonuna -ler veya -lar takılarından uygun olanı getirilir.Almanca'da ise genel olarak verilebilecek belirli bir kural yoktur. Her isimin tekili ile çoğulu birbirinden bağımsız kelimeler olabileceği gibi aynı kelimelerin hem tekil hem de çoğul için kullanıldığı da olabilir.Bazen de kelimenin sonuna bazı ekler getirilerek ismin çoğul biçimi elde edilebilir. Almanca'da çoğul yapımı için belirli kurallar verilemeyeceğine göre kelimeler ezberlenirken mutlaka çoğullarıyla beraber ezberlenmelidir. Almanca'da çoğul yapımı için verilebilecek tek genel kural bütün çoğul kelimelerin artikellerinin "die" olduğudur.Tekil halde bulunan bir ismin cinsiyeti ya da artikeli her ne olursa olsun o ismin çoğuluyla "die" artikeli kullanılır.Bu belirli artikel kullanımı için geçerlidir. Belirsiz artikellerde durum farklı olmakla beraber gayet kolaydır. Şöyle ki; olumlu-belirsiz artikeller (ein-eine) çoğulda kullanılmazlar.Bu durumda isim yalnız başına artikelsiz olarak kullanılır. Olumsuz-belirsiz artikeller ise (kein-keine) çoğulda sadece "keine" olarak kullanılırlar. Yukarıda anlatılanları örneklerle destekleyelim; der Vater (baba) ------------------------ die Väter (babalar) die Mutter (anne) ----------------------- die Mütter (anneler) das Mädchen (kız çocuk) ------------ die Mädchen (kız çocuklar) Yukarıdaki örneklerde görüldüğü gibi "derdasdie" artikelleri çoğulda "die" olarak kullanıldı. ein Bus (bir otobüs) --------------------- Busse (otobüsler) ein Freund (bir arkadaş) ---------------- Freunde (arkadaşlar) ein Kellner (bir garson) ----------------- Kellner (garsonlar) eine Lampe (bir lamba) ---------------- Lampen (lambalar) eine Mutter (bir anne) ------------------ Mütter (anneler) Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi "ein" ve "eine" artikelleri çoğulda kullanılmazlar. Kelime tek başına kullanılır. kein Buch (bir kitap değil) ------------------ keine Bücher (kitaplar değil) kein Kellner (bir garson değil) ------------- keine Kellner (garsonlar değil) keine Lampe (bir lamba değil) ------------- keine Lampen (lambalar değil) keine Mutter (bir anne değil) --------------- keine Mütter (anneler değil) Yukarıdaki örneklerde de görüldüğü gibi "kein" ve "keine" çoğulda sadece "keine" olarak kullanılır. Her ne kadar çoğul için belli bir kural verilemese de sizlere kolaylık olması açısından önümüzdeki bölümde belirli isim yapılarına ait çoğul yapma kaidelerini inceleyeceğiz. Bu sayede bir çok ismi kendi kendinize çoğul hale getirebileceksiniz. ALMANCADA İSİMLERİ ÇOĞUL YAPMAK İÇİN İPUÖLARI Bu bölümde tekil halde bulunan isimleri çoğul hale getirmek için ismin son harfine göre belirlenmiş bazı pratik kurallar vereceğiz.Aşağıdaki kuralları iyi çalıştığınız taktirde herhangi bir kaynağa ihtiyaç duymadan bir çok ismi kendi kendinize çoğul yapabilirsiniz. - Son harfleri -sel -tel -ler -le -ner -en -chen -erl -lein olan kelimelerin tekili ile çoğulu aynıdır.Bu kelimeleri çoğul yaparken kelimede hiçbir değişiklik yapılmaz.Aynı kelime hem tekil hem de çoğul için kullanılır.Bu kural sadece artikeli der veya das olan tüm kelimeler için geçerlidir. -Son harfleri -ich -rich -icht -ig -bold -ing -ing -ing -nis -sal olan kelimelerin çoğulu tekil halinin sonuna -e herfi getirilerek yapılır. -Son harfleri -er ve -el olup da artikeli "die" olan kelimeler sonlarına -en ya da -n harfleri getirilerek çoğul yapılır.Bu kurala sadece "Tochter" ve "Mutter" kelimeleri uymaz. -Son harfleri -schaft -lei -heit -keit -rei -in -ung olan kelimeler sonlarına -en veya -n harfleri getirilerek çoğul yapılır. -Artikeli der veya das olup da "tum" takısı ile biten isimleri çoğul yapmak için sonuna -er takısı getirilir ve kelimedeki sesli harfler de üzerlerine nokta alarak incelir. Buraya kadar incelediğimiz çoğul isimlerle ilgili şu yargıya da varabiliriz: Almanca'da isimler genel olarak sonuna -er harfleri getirilerek hem sonuna -er harfleri hem de ilk sesli harflerinin üzerine nokta getirilerek sonuna -e harfi getirilerek hem sonuna -e harfi hem de ilk sesli harflerinin üzerine nokta getirilerek kelimede hiçbir değişiklik yapma¤¤¤¤¤¤ hem kelimede hiçbir değişiklik yapmayarak hem de ilk sesli harflerinin üzerine nokta getirilerek sonuna -n harfi getirilerek sonuna -en harfleri getirilerek yabancı kökenli kelimelerin sonuna -s harfi getirilerek çoğul yapılırlar diyebiliriz DERS 14 İSMİN HALLERİ (DEKLİNATİON DER SUBSTANTİVE) Almanca'da ismin halleri Türkçe'den biraz farklıdır ve yalın hali -i hali -e hali -in hali olmak üzere ismin dört hali mevcuttur. Türçe'de bir ismi -i haline sokmak için kelimenin sonuna ı-i-u-ü harflerinden uygun olanı eklenir. (eğer gerekiyorsa kaynaştırma harfi de eklenir)Örneğin ev-evi okul-okulu bahçe-bahçeyi gibi. Ya da -e hali ev-eve okul-okula bahçe-bahçeye gibi yapılır. Almanca'da ise bu haller genellikle kelimenin artikelini değiştirerek oluşturulur.Bazı kelimelerin de sonlarına bazı haflerin eklendiği durumlar da mevcuttur. Almanca'da ismin dört hali şu şekilde ifade edilir. Yalın Hali : Nominativ -e Hali : Dativ -i Hali : Akkusativ -in Hali : Genitiv Yalın hal ismin bir değişikliğe uğramamış saf halidir. Örneğin kalem kitap bilgisayar kelimeleri ismin yalın halindedirler.Bunun yanı sıra isimler çoğul olarak da yalın halde bulunabilirler.Örneğin kitaplar kalemler kelimeleri de hem çoğuldur hem de yalın haldedir. Bu bölüme kadar incelediğimiz tüm kelimeler de yalın haldedirler.Sözlüklerde ve diğer kaynaklarda isimler daima yalın halde verilirler. Almanca'da yalın hale ilişkin incelenecek çok fazla bir şey yoktur.Zaten sözcüklerin saf halleri yalın haldedirler.Aşağıdaki örnekler gibi. Halı : der Teppich Göz : das Auge Masa : der Tisch Lamba : die Lampe Otobüsler : Busse Anneler : die Mütter Babalar : die Väter Örnekleri ismin yalın halindedirler. Önümüzdeki bölümde ismin -i halini inceleyeceğiz. DERS 15 İSMİN -İ HALİ (AKKUSATİV) Almanca'da isimler (biraz ileride vereceğimiz istisna dışında) artikelleri değiştirilmek suretiyle -i haline getirilirler.Artikeller ise şu şekilde değiştirilirler: Artikeli "der" olan isimleri -i haline sokmak için "der" artikelini "den" şeklinde değiştiririz. Artikeli "das" veya "die" olan isimlerde ve artikellerinde ise hiçbir değişiklik yapılmaz. Artikel olarak "eine" kelimesi de -i halinde değişmeden aynen kalır. Artikel olarak "ein" kelimesi ise değişikliğe uğrayarak "einen" şeklini alır.(der için) Artikel olarak "keine" kelimesi de değişmeden aynen kalır. Artikel olarak "kein" kelimesi ise değişikliğe uğrayarak "keinen" şeklini alır. Şimdi yukarıda bahsettiğimiz istisnayı inceleyelim; İsimlerin çoğulunu anlatırken bazı isimlerin sonlarına -n veya -en takıları alarak çoğul olduklarını belirtmiştik.Bu isimler son harfleri -schaft -heit -keit -in -lei -rei -ung olan isimlerdi. Bu belirtilen isimlerden artikeli "der" olanlar ismin -i haline çevrilirken "der" artikeli "den" olur ve kelime çoğul haliyle kullanılır.Yani çoğulda sonlarına -n veya -en takılarını alan ve artikeli "der" olan tüm isimler ismin -i halinde daima çoğul yazılışlarıyla kullanılırlar.Bu istisna sadece -i haline has bir özellik olmayıp ismin tüm halleri için geçerlidir. İsmin -i haliyle ilgili kurallar bu kadardır.Aşağıdaki örnekleri incleyiniz. YALIN HALİ---------------------------- -İ HALİ der Mann (adam) ----------------------- den Mann (adamı) der Ball (top) ---------------------------- den Ball (topu) der Sessel (koltuk) --------------------- den Sessel (koltuğu) Görüldüğü gibi der artikeli den oluyor ve kelimede bir değişiklik yok. der Student (öğrenci) ----------------- den Studenten (öğrenciyi) der Mensch (insan) -------------------- den Menschen (insanı) Yukarıdaki iki örnekte az önce belirtilen istisnai durum olduğu için kelimeler -i halinde çoğul yazılışlarıyla kullanıldı. das Auge (göz) ------------------------ das Auge (gözü) das Haus (ev) ------------------------- das Haus (evi) die Frau (kadın) ---------------------- die Frau (kadını) die Wand (duvar) -------------------- die Wand (duvarı) Yukarıda da görüldüğü gibi das ve die artikellerinde ve kelimelerde hiçbir değişiklik yok. ein Mann (bir adam) ----------------- einen Mann (bir adamı) ein Fisch (bir balık) ------------------ einen Fisch (bir balığı) kein Mann (bir adam değil) -------- keinen Mann (bir adamı değil) kein Fisch (bir balık değil) --------- keinen Fisch (bir balığı değil) Görüldüğü gibi ein-einen ve kein-keinen değişmesi mevcut. eine Woche (bir hafta) -------------- keine Woche (bir haftayı değil) keine Frau (bir kadın değil) -------- keine Frau (bir kadını değil) keine Woche (bir hafta değil) ------ keine Woche (bir haftayı değil) Yukarıda da görüldüğü gibi eine ve keine artikellerinde ve kelimede bir değişiklik yok DERS 16 İSMİN -E HALİ (DATİV) İsmin -e hali de artikellerin değiştirilmesi suretiyle yapılır. Artikeller şu şekilde değişiklik gösterirler: der artikeli dem haline das artikeli dem haline die artikeli der haline ein artikeli einem haline eine artikeli einer haline kein artikeli keinem haline keine artikeli keiner haline getirilir. Burada şunu belirtmek isteriz; ismin halleriyle ilgili oldukça değişik durumlar olduğunu farketmişsinizdir.Ne kadar çok pratik ve alıştırma yaparsanız bu kurallara o kadar kolay ve çabuk aşina olabilirsiniz.Önümüzdeki bölümlerde bu konularla ilgili bolca örnekler ve alıştırmalar vereceğiz.Kendiniz de bu konuda alıştırmalar yapmaya çalışınız. Bilmediğiniz durumlar için yardım isteyiniz.Unutmayın ki ne kadar çok alıştırma yaparsanız öğrenme süreniz de o kadar kısalır ve konular kalıcı hale gelir.Şimdi devam edelim. der Schüler (öğrenci) ------------------ dem Schüler (öğrenciye) das Kind (çocuk) ---------------------- dem Kind (çocuğa) die Frau (kadın) ------------------------ der Frau (kadına) ein Haus (bir ev) ----------------------- einem Haus (bir eve) kein Haus (bir ev değil) --------------- keinem Haus (bir eve değil) eine Frau (bir kadın) ------------------ einer Frau (bir kadına) keine Frau (bir kadın değil) ---------- keiner Frau (bir kadına değil) Yukarıda verilen kurallar burada örnek haline getirilmiştir.Lütfen dikkatle inceleyiniz. İsimlerin çoğulunu anlatırken bazı isimlerin sonlarına -n veya -en takıları alarak çoğul olduklarını belirtmiştik.Bu isimler genellikle son harfleri -schaft -heit -keit -in -lei -rei -ung olan isimlerdi. Bu belirtilen isimlerden artikeli "der" olanlar ismin -e haline çevrilirken "der" artikeli "dem" olur ve kelime çoğul haliyle kullanılır.Yani çoğulda sonlarına -n veya -en takılarını alan ve artikeli "der" olan tüm isimler ismin -e halinde daima çoğul yazılışlarıyla kullanılırlar.Bu istisna sadece -e haline has bir özellik olmayıp ismin tüm halleri için geçerlidir.Bir örnek vermek gerekirse Student (öğrenci) kelimesinin artikeli "der"dir.Ve bu kelime sonuna -en takısı alarak çoğul olur. Yani yukarıdaki istisna bu kelime için geçerlidir.O halde bu kelimenin tekiliniçoğulunu ve -e halini ele alalım. der Student (ismin tekili ve yalın hali) (öğrenci) die Studenten (isimin çoğulu ve yalın hali) (öğrenciler) dem Studenten (ismin tekili ve -e hali) (öğrenciye) Yukarıdaki durumu iyi analiz ederseniz yukarıdaki istisnayı çok rahat kavrayabilirsiniz. Çoğul isimlerin -e halini aşağıda inceleyeceğiz. Bilindiği gibi yalın halde bulunan çoğul isimlerin tümünün artikeli "die" oluyordu. Bir önceki bölümde ismin -i halinde çoğulları ayrıca ele almamamızın nedeni ise çoğul isimlerin -i halinde ayrıca bir değişiklik göstermemesi idi.Burada çoğul isimleri ayrıca ele almamızın nedeni ise çoğul isimlerin ismin -e halinde bir değişiklik göstermeleridir. (görüldüğü gibi bu dilde herşeyin kendine has istisnaları var.Eğer bolca alıştırma yaparsanız ileride gözünüzü korkutan bu kurallar iki ile dördü çarpmak kadar kolay ve alışılmış gelecektir.) Çoğul isimleri -e haline sokmak için çoğul ismin önündeki "die" artikeli "den" olarak değişir ve ismin sonuna bir "n" harfi eklenir.Eğer ismin çoğulunun son harfi "n" ise o zaman "n" harfinin getirilmesine gerek yoktur.(Yukarıdaki kuralı tekrar okuyunuz) Örneğin; die Väter (çoğul ve yalın hali) (babalar) den Vätern (çoğul ve -e hali) (babalara) Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi "die" artikelini "den" yaptık ve çoğulda ismin sonunda "n" harfi olmadığı için -e haline getirirken bir "n" harfi koyduk. Örnek: die Frauen (çoğul ve yalın hali) (kadınlar) den Frauen (çoğul ve -e hali) (kadınlara) Yukarıda da görüldüğü gibi "die" artikeli ismin -e halinde "den" haline dönüştü ve ismin çoğulu zaten "n" harfiyle bittiği için isme ayrıca bir "n" harfi eklenmedi. Peki çoğul isimlerle sadece "die" artikeli mi kullanılır? Hayır.Çoğul isimlerle belirsiz artikellerin de kullanılabileceğini (olumsuz-belirsiz) önceki bölümlerde belirtmiştik. O zaman çeşitli belirsiz artikellerlerin -e haline getirlişleriyle de çeşitli örnekler verelim. Bilindiği gibi çoğul isimlerle "ein" ve "eine" kullanılmıyordu.Çünkü bu kelimeler "bir" anlamı veriyordu.Bu anlam da ismin çoğuluyla çelişir.Siz hiç "bir kitaplar" diye bir şey duydunuz mu? Bu anlam saçmadır yani sadece "kitaplar" olarak kullanılmalıdır.O halde "ein" ve "eine" çoğulda kullanılmazlar.Bir örnekle açıklayalım; ein Buch (bir kitap) kelimesi tekil haldedir yani sadece tek bir kitabı ifade eder. Kitaplar kelimesi ise "ein Bücher" olarak kullanılamaz "Bücher" olarak kullanılır. O halde ismin -e halinde de "ein" ve "eine" artikellerini kullanmıyoruz. Örnek: ein Buch (yalın hali ve tekil) (bir kitap) Bücher (yalın hali ve çoğul) (kitaplar) Büchern (-e hali ve çoğul) (kitaplara) Yukarıdaki örnekte Bücher kelimesinin önünde artikel olmadığı için sadece kelimenin sonuna bir "n" harfi eklenmiş ve kelime -e haline getirilmiştir. Çoğullarda ismin önünde "keine" kullanılabiliyordu.Bir örnekte bununla ilgili yapalım. keine Bank (hiçbir banka) (yalın hal-tekil) keine Banken (hiçbir bankalar) (yalın hal-çoğul) keinen Banken (hiçbir bankalara) (-e hali-çoğul) Bölümün başında "keine"nin "keinen" olarak değiştiğini belirtmiştik. Bu bölümde de ismin -e haline ilişkin çeşitli kullanımlar sunduk. Yabancı diller nankördür derler.Ne kadar ezberlerseniz ezberleyin tekrar ve alıştırma olmadan asla kalıcı olmazlar.Sizlere yavsiyemiz burada okuduklarınızla yetinmeyin. Kendi kendinize bir çok sözcüğü ismin çeşitli hallerine dönüştürmeyi deneyin. Başarılar... İSMİN -İN HALİ (GENİTİV) Normal olarak Türkçe'de -in hali diye bir şey yoktur.Almanca'da ismin -in hali diye adlandırılan durum Türkçe'de genelde isim tamlaması şeklinde ortaya çıkar.Örneğin "okulun kapısı" "duvarın boyası" "Ali'nin kazağı" gibi. Diğer hallerde olduğu gibi -in hali de isimlerin artikelleri değiştirilerek elde edilir. Bu değşim şu şekilde olur; der artikeli des olur ve kelimenin sonuna -es veya -s takılarından biri getirilir. das artikeli des olur ve kelimenin sonuna -es veya -s takılarından biri getirilir. die artikeli der olur ve kelimede hiçbir değişiklik olmaz.(çoğul isimler için de aynısı kullanılır.) ein artikeli eines olur ve kelimenin sonuna -es veya -s takılarından biri getirilir. eine artikeli einer olur ve kelimede hiçbir değişiklik olmaz. kein artikeli keines olur ve kelimenin sonuna -es veya -s takılarından biri getirilir. keine artikeli keiner olur ve kelimede hiçbir değişiklik olmaz. Yukarıda -in halini yaparken meydana gelen değişimler gösterilmiştir. Dikkat ederseniz "-es veya -s takılarından biri getirilir" şeklinde bir cümle kullandık. Peki hangisini getireceğiz?Bunu şu şekilde belirliyoruz; Eğer isim tek heceli ise sonuna "-es" eklenir. Eğer isim birden fazla heceli ise sonuna "-s" eklenir. Aşağıdaki örnekleri inceleyiniz. der Vater (baba) ---------------- des Vaters (babanın) das Haus (ev) ------------------- des Hauses (evin) das Auto (otomobil) ----------- des Autos (otomobilin) der Mann (adam) --------------- des Mannes (adamın) Yukarıda da görüldüğü gibi der ve das artikelleri des haline dönüşüyor ve kelimeye -es -s takılarından biri ekleniyor. die Frau (kadın) ------------------ der Frau (kadının) die Mutter (anne) ----------------- der Mutter (annenin) Yukarıda da görüldüğü gibi die artikeli der haline dönüşüyor ve kelimede bir değişiklik yok. Bu kullanım çoğullar için de geçerlidir: die Mütter (anneler) ----------------- der Mütter (annelerin) die Autos (otomobiller) ------------ der Autos (otomobillerin) gibi... Şimdi de belirsiz artikellerden örnekler verelim; ein Bus (bir otobüs) ----------------- eines Busses (bir otobüsün) ein mann (bir adam) ----------------- eines mannes (bir adamın) eine Frau (bir kadın) ---------------- einer Frau (bir kadının) keine Frau (bir kadın değil) -------- keiner Frau (bir kadının değil) kein Bus (bir otobüs değil) -------- keines Busses (bir otobüsün değil) Yukarıdaki örneklerde "bir otobüs değil" yerine "hiçbir otobüs" "bir otobüsün değil" yerine ise "hiçbir otobüsün" anlamlarını çıkarmak da mümkündür. Daha önceki bölümlerde de -i ve -e halleri için belirtilen istisnai kurallar vardı. (Çoğulda sonlarına -n -en takılarını alan kelimeler.)Bu istisnanın ismin tüm halleri için geçerli olduğunu belirtmiştik.O yüzden burada tekrar ele almıyoruz. Bir kaç örnek vermek gerekirse; der Türke - des Türken der Student - des Studenten gibi örnekler vermek mümkündür. Doğru bir biçimde kullanabilmeniz için bu örnekleri inceleyiniz hatta bunlarla yetinmeyip kendiniz de örnekler yapmaya çalışınz. Başarılar dileriz... DERS 18 Bundan önceki konularımızda şahıs zamirleri incelemiştik. Şimdi de şahıs zamirlerinin ismin hallerine göre çekimlerini inceleyeceğiz. Ama önce bu çekimi açıklayalım. Normalde ben şahıs zamiri yalın haldedir.Bu şahıs zamirini i haline getirmek için Türkçe'de sonuna -i eki getirilir ve bu şekilde beni kelimesi elde edilmiş olur. Bu beni kelimesi de ben şahıs zamirinin -i halidir.Ben şahıs zamirinin -e hali bana kelimesidir.Örneğin sen şahıs zamirinin -i hali seni -e hali ise sana kelimeleridir.Bu bilgileri zaten biliyor olmalısınız fakat yine de bilmeyen yada unutan arkadaşlar için kısa bir açıklama yapmış olduk. Şimdi şahıs zamirlerinin hallere göre çekim tablosunu verelim: ich : ben mich : beni mir : bana du : sen dich : seni dir : sana er : o (erkek) ihn : onu ihm : ona sie : o (dişi) sie : onu ihr : ona es : o (nötr) es : onu ihm : ona wir : biz uns : bizi uns : bize ihr : siz euch : sizi euch : size sie : onlar sie : onları ihnen : onlara Sie : siz (nazik) sie : sizi Ihnen : size Şahıs zamirlerinin hallere göre çekim tablosunu daha düzenli bir şekilde görmek için lütfen tıklayınız. Bu tablonun mutlak surette ezberlenmesi gerekiyor. Kısa aralıklı tekrarlarla zamirlerin tüm hallerini kolaylıkla ezberleyebilirsiniz. Bu zamirlerin cümle içinde nasıl kullanıldığını da forumda bulunan Almanca Öğreniyoruz bölümünde bulabilirsiniz. Şahıs zamirlerinin bunların haricinde bir de -in hali mevcuttur fakat kullanılmadığı için biz burada yer vermeyeceğiz. DERS 19 İYELİK ZAMİRLERİ İyelik Zamiri Nedir? İyelik zamirleri (sahiplik zamirleri) adı üzerinde sahiplik belirten zamirlerdir. Örneğin benim bilgisayarım - senin topun - onun arabası gibi tanımlarda bulunan benim-senin-onun kelimeleri birer iyelik zamiridir. Şimdi Almanca'da bu iyelik zamirleri hakkında bilgiler vereceğiz. İyelik zamirlerinin cümle içinde kullanılış örneklerini de forumda bulunan Almanca Öğreniyoruz kısmında bulabileceksiniz. Şimdi Almanca'da iyelik zamirlerini verelim. Şahıs Erkek-Nötr Dişi ich : ben mein : benim meine : benim du : sen dein : senin deine : senin er : o (erkek) sein : onun seine : onun sie : o (dişi) ihr : onun ihre : onun es : o (nötr) sein : onun seine : onun wir : biz unser : bizim unsere : bizim ihr : siz euer : sizin eure : sizin sie : onlar ihr : onların ihre : onların Sie : siz (nazik) Ihr : sizin Ihre : sizin Yukarıda verilenleri daha düzgün bir tablo olarak görmek istiyorsanız lütfen tıklayınız Şimdi bu tablonun küçük bir analizini yapalım ve gerekli olan bilgileri verelim: Tabloda önce şahıs zamirini verdik ki sahip olan kişi belli olsun. Tabloda mavi renk ile gösterilenler erkek veya nötr isimlerle beraber kullanılırlar. Bir başka deyişle artikeli der veya das olan isimlerle beraber kullanılırlar. Kırmızı renk ile gösterilenler ise dişi cins isimlerle bir başka deyişle artikeli die olan isimlerle beraber kullanılırlar.Aşağıdaki örneklerde bunu daha iyi anlayabileceksiniz. Görüldüğü gibi dişi cins isimlerle beraber kullanılan zamirler sonlarına bir -e harfi almıştır.Bu değişikliği bilmeniz yerinde olacaktır. Şimdi iyelik zamirlerini her üç cins isimle beraber kullanıp durumu iyice kavrayalım: Erkek Cins İsimlerle der Bruder mein Bruder : benim kardeşim dein Bruder : senin kardeşin sein Bruder : onun kardeşi euer Bruder : sizin kardeşiniz Nötr Cins İsimlerle das Auto mein Auto : benim otomobilim dein Auto : senin otomobilin Ihr Auto : sizin otomobiliniz Dişi Cins İsimlerle die Mutter meine Mutter : benim annem deine Mutter : senin annen unsere Mutter : bizim annemiz ihre Mutter : onların annesi Şeklinde örnekler verilmesi mümkündür. Örnekler de dikkat edilmesi gereken bir nokta da şudur: Görüldüğü gibi kullanılan isimde herhangi bir değişiklik olmamaktadır.İyelik zamiri kullanılırken isimde bir değişiklik olmamaktadır.Bu durum çoğul isimler için de geçerlidir. Çoğul isimlerle de kullanılışı aynıdır.Herhangi bir fark yoktur. Bir de bu zamirlerin ismin hallerine göre çekimlenmiş halleri vardır.Örneğin benim annem - benim anneme benim kitabım - benim kitabıma- benim kitabımı şeklinde çekimlenmeleri de önümüzdeki derslerde vereceğiz. Başarılar... DERS 20 EN ÇOK KULLANILAN SIFATLAR geeignet zu D: yetenekli gefasst auf A: menunhazırlıklı gefühlios gegen A: duygusuz geneigt zu D: eğilimlidüşkün geschaffen für A: çok uygun geschaffen zu D: bir işe çok uygun gesund an D: sağlıklı gewant in D: becerikli gierig nach D: hırslıaçgözlü gleichgültig gegen A: ilgisiz grausam gegen A: merhametsiz glücklich über A: memnun hartstreng gegen A: sert interessiert an D: ilgili interessiert für A: meraklı misstrauisch gegen A: vesveseli nachsichtig gegen A: müsamaha nachteilig für A: zararlı neidisch auf A: kıskanç neugierig auf A: meraklı nützlich für A: faydalı rot vor D: yüzü kızarmak schmerzlich für A: kederli acıklı sicher vor D: emin stolz auf A: gururlu streng gegen A: amansızhaşin taub auf A: sağır taub sein gegen A: söz dinleme traurig über A: üzüntülü tüchtig in: kabiliyetli verliebt in A: aşıktutkun verschwenderisch mit D: tutumsuz verschieden von D: farklı voll von D: dolu olmak vertraut mit D:tanımakbilmek wichtig für A:önemli veriobt mit D:nişanlı zufrieden mit D:memnun olmak zornig auf D:öfkeli angewiesen auf A:muhtaç olmak arm an D:fakir olmak aufmerksam auf A:dikkatli olmak begierig auf A:isteklidüşkün bekannt mir D:tanıdık beliebt bei D:sevimlibeğenilen bereit zu D:hazırrazı besorgt umA:endişelimeraklı bestrürzt über A:şaşkın bewandert in D:vakıf bilgi sahibi blass vor D:solgunsararmış blind auf D:gerçek anlamda kör blind gegen A:kayıtsız blind für D:mecazi anlamda kör blind vor D:gözü dönmüş ehrgeizig nach D: hırslıdüşkün eifersüchtig auf A: kıskanç einverstanden mit D: anlaşmak eigebildet auf A: mağrur empfindlich gegen A: duygulu entschlossen zu D: kararlıazimli enstaunt sein über A: hayret etmek fertig sein mit D: bitirmek frei von D: kurtulmuş freigebig gegen A: cömert freundlich gegen A zu D: dostça froh über A: memnunsevinçli Çok Kullanılan Sıfatlar abtrünnig:sadakatsiz angeboren:doğuştan angenehm für:hoşsempatik behaglich:rahatelverişli bekannt sein:bilinen benachbart:komşubitişik bewusst sein:farkında olmak dienlich:faydalıelverişli ergeben:sağdıkbağlı erinnerlich sein:hatırında olmak fern:uzak yabancı genehm:hoşuygun gewogen:iyilik severdost gleichgültig sein:ilgisiz gram:kızgın helisam für:yararlı leid sein (tun):üzgün nachtellig fürlumsuz nötig für:gerekli nützlich für:faydalı recht:elverişliuygun schwer sein für:birine zor gelmek treu: bağlısadık ugetan: kalben bağlı untertan: kul-köle vorteilhaft: yararlı widerlich: iğrençtiksindirici zuwider: zıtaykırı abhold: sevmiyen angemessen: uygun anstössig: ayıp begreiflich: anlaşıabilir behilflich sein: yardımcı olmak bekömmlich: şifalı bequem für: rahatkonforlu dankbar sein: minnettar omak eigentümlich für: mahsushususi olmak entbehrlich: zaruri olmayan erwünscht: temenni edilir freidlich gesinnt: birine düşman fremd: yabancı gehorsam: itaatkar gelegen sein für: uygun gelmek geneigt: meyillihazır olmak gleich: benzeraynı günstig gesinnt sein: lütufkar leicht sein (fallen) für: kolay gelmek lieb: hoş möglich für: mümkün olmak nahe: yakın notwedig für: zaruri teuer: pahalı unbegrelflich: anlaşılmaz verbunden: bağlı verhasst: nefret verici wert: kıymetliönemlideğerli willkommen :memnuniyet verici DERS 1 CÜMLE KURMAYI ÖĞRENELİM Dikkat: Bu ve bundan sonra anlatılacak konuları tam olarak anlayabilmeniz için Türkçe Dilbilgisi konularınını yeterli derecede bilmeniz gerekir. Türk dilbilgisinde cümle ve öğeleri hakkında bilgi açığınız var ise kısa zaman içerisinde gideriniz. BASİT CÜMLE KURULUMU Bir özne ve bir yüklemden oluşan cümleleri basit cümle olarak değerlendiriyoruz. Örneğin; Ben gidiyorum. Siz gülüyorsunuz. Onlar okuyacaklar. Cümleleri oldukça basit cümle yapılarıdır.Eğer dikkat edilirse yukarıdaki üç cümlede de özne-yüklem uyumluluğu gözlenir. Doğru ve anlamlı cümlelerde özne-yüklem uyumluluğu şarttır. Eğer bir cümlede özne ile yüklem uyumlu değilse o cümle bozuk ve anlamsız olur.Örnekleri inceleyelim Ben gidecekler. O okuyorsunuz. Siz geldi. Cümleleri bozuk cümlelerdir.Çünkü bu cümlelerde fiiller özneye göre çekimlenmemiş ve ortaya özne-yüklem uyuşmazlığı çıkmıştır. Örneğin bozuk olan "Ben gidecekler" cümlesi özneye göre "Ben gideceğim" yada yükleme göre "Onlar gidecekler" şeklinde düzenlenmelidir. Peki madem ki bir cümlede özne ile yüklem her zaman uyumlu olmak zorundadır o halde biz cümlenin sadece yüklemine bakarak da cümlenin öznesi hakkında bir fikir edinebiliriz.İsterseniz aşağıya bir kaç örnek yazalım. Geliyorum. Yazdınız. Yazacaklar. Geleceksin. Yukarıdaki birkaç cümleyi ele alalım. "Geliyorum" cümlesinde işi yapan şahıs (özne) kolayca anlaşılacağı gibi birinci tekil şahıs olan "ben" dir. "Yazdınız" cümlesinin öznesi ise anlaşılacağı gibi "siz" dir. "Yazacaklar" cümlesinin öznesi ise "onlar" dır. "Geleceksin" cümlesinin öznesi ise "sen" dir. Elbette biz cümlenin yüklemine bakarak o cümlenin öznesini de bilebiliyoruz. Peki fiiller bize sadece cümlenin öznesi hakkında mı bilgi verir? Elbette hayır. Fiiller aynı zamanda bize cümlenin öznesi işin yapıldığı zaman cümlenin çatısı ve kipi hakkında da bilgiler verir. Fiiller cümlenin yüklemini meydana getirirler ve fiillerin çekimlenmemiş hallerine fiilin mastar hali denir. Türkçe'de fiillerin mastar eki -mek yada -mak olmaktadır. Almanca'da ise bu mastar eki -en bazen de -n olmaktadır. Şimdi durumu daha iyi kavramak için iki dilde de fiilleri karşılaştıralım. spielen fiilinin Türkçe karşılığı oynamak fiilidir.Her iki fiil de mastar halindedir. spiel - en oyna - mak Görüldüğü gibi yukarıdaki fiillere göre Almanca'da mastar eki en Türkçe'de ise mak 'tır. Bir fiilin mastar eki atılırsa geriye kalan sözcük fiilin kökü olarak kabul edilir. Fiile şahıs yada zaman ekleri getirilirken fiilin mastar eki atılır ve geriye kalan fiilin köküne şahıs zaman vs ekleri getirilir.Bunu bir örnekle açıklayalım. Okumak fiilinin mastar ekini atıyoruz ve elimizde "oku" kelimesi kalıyor.Bu kelimeye şimdi bir şahıs ve bir de zaman eki getirelim.Örneğin 1. tekil şahıs eki ve şimdiki zaman eki getirelim. oku - yor - um Şimdi bu fiile getirdiğimiz ekleri açıklayalım. oku : fiilin kökü yor : şimdili zaman eki um : 1. tekil şahıs eki (ben) Şimdi bir kaç çekim daha yapalım: OKU - YOR - SUN OKU - DU - N OKU - YOR - UZ OKU - DU - K Şimdi burada bir noktaya dikkat edelim.Örneğin okuyoruz ve okuduk fiillerini ele alalım. Her ikisi de 1. çoğul şahıs olmasına rağmen acaba neden farklı şahıs ekleri almışlardır? Bu durum gramer yapısıyla ilgilidir ve kulanılan zamanların farklı olmasından ileri gelmektedir.Almanca'da da fiiller farklı zaman ve şahıslara göre farklı ekler alırlar. Aynen dilimizde olduğu gibi Almanca'da da fiilin mastar eki kaldırılır ve fiilin köküne ekler getirilir. Şimdi Almanca bir fiili çekimleyelim: Lernen : Öğrenmek Fiilin mastar ekini atıyoruz ve geriye lern kelimesi kalıyor. Şimdi bu lern kelimesine bir şahıs ve zaman eki getirelim.Örneğin 1. tekil şahıs ve şimdiki zaman eklerini getirelim. Lern - e : Öğren - iyor - um Görüldüğü gibi sadece -e eki fiile hem şimdiki zaman hem de 1. tekil şahıs anlamlarını vermiştir. Lern - t : Öğren - iyor - sunuz Lern - te : Öğren - di - m Yukarıda bir kaç fiilin çekimini verdik.İleride zamanlara göre fiillere getirilen ekleri iyice öğreneceğiz. Şimdi bir noktaya daha dikkatinizi çekelim. Görüldüğü gibi fiillerin mastar eklerini kaldırdık ve geriye kalan fiilin köküne ekler getirerek fiili çekimledik.Fakat Almanca'da fiillerin çok büyük bir bölümünü bu şekilde çekimlenmesine karşın bu kurala uymayan 200 kadar düzensiz fiil de mevcuttur. Eğer bir fiilin kökü fiil çekimlenirken değişmiyorsa o halde bu fiil Düzenli Fiildir denir. Fakat fiilin kökü çekimlenirken değişiyorsa bu fiil Düzensiz Fiildir denir. Düzenli fiillere bazen Zayıf fiiller düzensiz fiillere de bazı yerlerde Kuvvetli fiiller denir. Peki biz nereden bileceğiz fiilin kökünün değişip değişmeyeceğini? Bu soruyu cevaplayabilmeniz için bütün düzensiz fiileri ezberlemeniz gerekir. Bu aşamada sadece günlük hayatta en çok kullanılanları ezberleyerek işe başlayabilirsiniz. Fakat şunu özellikle belirtelim ki bu fiileri ve çekimlerini ezberlemekten başka bir çaremiz yok! YARDIMCI FİİL NEDİR? Almanca'da yardımcı fiil kavramı vardır.Yardımcı fiillerin cümle içerisinde çeşitli hörevleri vardır.Esasen Almanca'da 3 tane yardımcı fiil vardır.Bunlar sein - haben - werden yardımcı fiilleridir.Bu yardımcı fiillerin Türkçe karşılıkları yoktur ve yardımcı fiiller cümlede tek başlarına kullanılamazlar.Mutlaka cümlede normal bir fiille kullanılmalıdırlar ki asıl fiilin zamanını yada anlamını değiştirebilsinler. Yukarıdaki yardımcı fiiller aynı zamanda normal bir fiil olarak da kullanılabilirler. Normal bir fiil olarak kullanılırlarsa o zaman bir anlamları olur ve tek başlarına kullanılabilirler.Yardımcı fiil konusunu derslerimiz ilerledikçe daha ayrıntılı olarak göreceğiz. Burada bazı önemli noktalara değinmek adına bazı gramer bilgileri verdik. İlerideki derslerimizde en basit cümle yapılarından en karmaşık cümlelere kadar tüm zamanlarda cümle kurulumlarını gramer destekli olarak anlatmaya devam edeceğiz. Hepinize başarılar dileriz... DERS 2 Almanca'da Şimdiki Zaman (Präsens) Bu dersimizde hem kolay olması hem de günlük yaşamda fazlaca kullanılması nedeniyle şimdiki zamanda cümle kurulumlarını inceleyeceğiz. Şimdiki zaman Almanca'da Präsens kelimesiyle tanımlanır. Biliyorsunuz ki anlamlı ve doğru bir cümle için özne ile yüklemin uyumlu olması gerekirdi ve dilimizde fiiller şahıslara ve zamanlara göre farklı ekler alıyordu. Bu durum Almanca'da da geçerlidir ve fiillerin şahıs ve zamanlara göre aldıkları ekler iyice ezberlenmelidir. O halde ilk olarak Almanca'da fiillerin şimdiki zamanda şahıslara göre aldıkları ekleri öğrenerek dersimize başlayalım. Fakat şu noktayı da belirtelim; Almanca'da düzenli ve düzensiz fiillerin şimdiki zamanda aldıkları ekler büyük çoğunlukla aynı olduğu için bir başka deyişle düzenli ve düzensiz fiiller arasında şimdiki zaman için pek bir fark olmadığı için bizler şimdiki zamanı düzenli ve düzensiz fiiller olarak ayırmayacağız.Fakat aradaki farklılıkları belirteceğiz. ŞİMDİKİ ZAMANDA (PRäSENS) FİİL ÇEKİMLERİ Şimdi bir fiil alalım ve bu fiili hem Türkçe hem de Almanca olarak çekimleyelim. Örneğin lernen (öğrenmek) fiilini alalım ve şimdiki zaman için bu fiili çekimleyelim. Öncelikle fiilin mastar eki olan -en ekini atıyoruz ve geriye fiilin kökü kalmış oluyor. lernen = öğrenmek lern = öğren (Burada konumuzla ilgisi olmayan küçücük bir bilgi verelim.Şimdi biz mastar ekini atınca geriye kalan öğren kelimesi Türkçe'de emir belirtir yani karşımızdakine öğren! şeklinde bir emir vermiş oluruz. Bu durum Almanca'da da böyledir ve mastar ekini atınca kalan lern kelimesi de emir belirtir.) Şimdi fiilimizi şahıslara göre çekimleyebiliriz. ich / Ben lern - e öğren - iyor - um du / Sen lern - st öğren - iyor - sun er / O (erkek) lern - t öğren - iyor sie / O (dişi) lern - t öğren - iyor es / O (nötr) lern - t öğren - iyor wir / Biz lern - en öğren - iyor - uz ihr / Siz lern - t öğren - iyor - sunuz sie / Onlar lern - en öğren - iyor - lar Sie / Siz (nazik) lern - en öğren - iyor - sunuz (Yukarıdaki tabloyu daha büyük çerçeveli ve renkli olarak görmek isterseniz lütfen tıklayınız.) Yukarıdaki tabloda görüldüğü gibi fiilin köküne bazı takıları eklemek suretiyle fiilimizi şimdiki zamana göre çekimlemiş olduk.Şahıs zamirleriyle ilgili bilgiyi zaten daha önce verdiğimiz için burada şahıs zamirlerine değinmeyeceğiz. Fakat incelemek isterseniz lütfen buraya tıklayınız. Yukarıdaki tablo şimdiki zamanda hemen hemen tüm fiiller için geçerlidir. Yukarıdaki tabloda fiilin kökü ve fiile eklenen ekler daha kolay görülebilmesi için birbirinden ayrılmıştır. Normalde bitişik yazılır ve bu eklerin kesinlikle ezberlenmesi gerekir. Zaten siz de değişik fiiller üzerinde kendiniz alıştırmalar yaparsanız oldukça kalıcı olacaktır. Biz yine de daha iyi anlaşılabilmesi ve kalıcı olması bakımından bir kaç fiili daha şimdiki zamanda çekimleyelim. ich / Ben lern - e sing - e trink - e schreib - e du / Sen lern - st sing - st trink - st schreib - st er/sie/es/ O lern - t sing - t trink - t schreib - t wir / Biz lern - en sing - en trink - en schreib - en ihr / Siz lern - t sing - t trink - t schreib - t sie / Onlar lern - en sing - en trink - en schreib - en Sie / Siz lern - en sing - en trink - en schreib - en (Yukarıdaki tabloyu daha büyük renkli ve çerçeveli olarak görmek isterseniz lütfen tıklayınız.) Tabloda her üç O (3. Tekil şahıs) zamirini de aynı satırda verdik çünkü her üçü de aynı şekilde çekiliyor. Yukarıdaki tabloda da görüldüğü gibi her şahıs için fiile getirilecek ek belli. Bu ekleri ezberlediğimiz takdirde yapılacak iş oldukça kolay. Öncelikle fiilin mastar ekini kaldırıyoruz (en) ve fiilin kalan kısmına şahıslara göre eklerimizi getiriyoruz. Yapılacak iş gayet basit. Artık sizler de şimdiki zamanda şahıslara göre fiil çekimlerini öğrendiğinize göre artık bol bol alıştırma ile olayı iyice kalıcı hale getirmelisiniz. Önümüzdeki ders artık cümle kurmaya geçebiliriz.Fakat sizler de aşağıdaki fiileri tek başınıza yukarıdaki örnektekiler gibi çekimleyin ve yapamadığınız olursa sormayı ihmal etmeyin. rennen:koşmak denken:düşünmek rufen:çağırmak beginnen:başlamak Bu fiilleri de kendi başınıza çekimlediğiniz takdirde artık cümle kurmaya başlayabiliriz demektir. Hepinize başarılar... DERS 3 ŞİMDİKİ ZAMANDA CÜMLE KURULUMU Bundan önceki derslerimizde oldukça sağlam bir yapı oluşturduk kanısındayız. Artık hem daha önce öğrendiklerimizi hem de yeni öğreneceklerimizi kullanarak cümle kurmaya başlayabiliriz. ALMANCA'DA BASİT CÜMLE YAPILARI Genek olarak Almanca'da cümlenin başında özne bulunur.Özneden sonra fiil gelir ve fiilden sonra cümlenin diğer öğeleri (nesnetümleç vs.) gelir. Aşağıda düz cümleler için kullanılan kalıbı görmektesiniz. Kullanılacak Kalıp: ÖZNE + FİİL + DİĞERLERİ Artık kullanılacak temel kalıbı da öğrendiğimize göre hemen cümle kurmaya başlayabiliriz. Kolayca anlaşılabilmesi açısından öncelikle çok basit cümle yapılarından başlayacağız. Derslerimiz ilerledikçe de daha karmaşık cümle yapıları ile ilgileneceğiz. Şimdi bir cümle kurabilmek için kendimize bir özne ve bir fiil belirleyelim; Öznemiz: ich : ben Fiilimiz: lernen : öğrenmek Cümlemiz : Özne + Fiil : ich lerne : ben öğreniyorum Yukarıda görülen cümle şimdiki zamanda yapılabilecek çok basit bir cümledir. Siz de dilediğiniz fiil ve özneyi kullanarak çeşitli cümleler yapabilirsiniz. Bizler şimdi daha anlaşılır olabilmesi bakımından aşağıya bir çok örnekler yazacağız. Özne : du : sen Fiil : lernen : öğrenmek Cümle : du lernst: sen öğreniyorsun Özne : wir : biz Fiil : lernen : öğrenmek Cümle : wir lernen : biz öğreniyoruz Şimdi karışık cümle örnekleri verelim.Sizler de bu örnekleri inceleyiniz. rennen: koşmak ich renne ben koşuyorum wir rennen biz koşuyoruz sie rennt o (dişi) koşuyor Sie rennen siz (nazik) koşuyorsunuz ihr rennt siz koşuyorsunuz Bir cümlenin öznesi illa da bir şahıs zamiri olmak zorunda değildir.Herhangi bir varlık da cümleye özne olabilir.Şimdi değişik öznelerle cümleler yapalım; Ahmet rennt Ahmet koşuyor Ayşe rennt Ayşe koşuyor die Katze rennt kedi koşuyor sprechen : konuşmak ich spreche ben konuşuyorum ihr sprecht siz konuşuyorsunuz Ali sprecht Ali konuşuyor das Kind sprecht çocuk konuşuyor ein Kind sprecht bir çocuk konuşuyor die Kinder sprechen çocuklar konuşuyorlar der Lehrer sprecht öğretmen konuşuyor die Lehrer sprechen öğretmenler konuşuyorlar ein Lehrer sprecht bir öğretmen konuşuyor schreiben : yazmak Mert schreibt Mert yazıyor der Lehrer schreibt öğretmen yazıyor die lehrer schreiben öğretmenler yazıyorlar ich schreibe ben yazıyorum du schreibst sen yazıyorsun sitzen : oturmak ich sitze ben oturuyorum er sitzt o (erkek) oturuyor Sie sitzen siz (nazik) oturuyorsunuz Sanırız bu konu iyice anlaşılmıştır. Aşağıya bir kaç cümle daha yazıp bu dersimizi bitireceğiz. Kısa zamanda değişik fiilleri öğrenip kendiniz de basit cümleler oluşturabilirsiniz. Ne kadar çok farklı cümleler yaparsanız pratik açısından o kadar yararlı olacaktır. ben yüzüyorum : ich schwimme Esra şarkı söylüyor : Esra singt ben şarkı söylüyorum : ich singe onlar yalan söylüyorlar : sie lügen ben yalan söylüyorum : ich lüge ben gidiyorum: ich gehe sen gidiyorsun : du gehst die Schüler fragen : öğrenciler soruyorlar ich esse : ben yemek yiyorum die Frauen singen : kadınlar şarkı söylüyorlar der Arzt ruft : doktor çağırıyor die Blume gedeiht : çiçek büyüyor Umarız yukarıdaki cümleler de konunun pekiştirilmesine yardımcı olmuştur. Önümüzdeki dersimizde basit cümlelerimizi farklı öğeleri de kullanarak geliştireceğiz. Takılırsanız buradayız. Başarılar... DERS 1 GENEL KONUŞMA KALIPLARI (PRAKTISCHER SPRACHFÜHRER) Aşağıda Almanca'da kullanılan genel konuşma kalıpları yer almaktadır. Kalıpların önce Türkçe'leri yanına Almanca yazılışları ve parantez içersinde okunuşları verilmiştir.Okunuşlarda yer alan : işareti kendinden önceki harfin biraz uzunca okunacağını belirtir. Almanca'da "r" harfleri genel olarak çok baskılı söylenmemekle beraber yumuşak g (ğ) sesine benzer bir ses verir. Evet : Ja (ya) Hayır : Nein (nayn) Teşekkür ederim : Danke (dankı) Çok teşekkür ederim : Danke sehr (dankı ze:r) Rica ederim : Bitte (bitı) Bir şey değil : Nichts zu danken (nihts tsu danken) Afedersiniz : Entschuldigen Sie bitte (entşuldigın zi: bitı) Çok rica ederim : Bitte sehr (bitı ze:r) Adım .........'dır : ich heisse ...... (ih hayzı ......) Ben bir Türk'üm : ich bin ein Türke (ih bin ayn türkı) Ben doktorum : ich bin Arzt (ih bin artst) Ben öğrenciyim : ich bin Schüler (ih bin şu:lır) Ben ...... yaşındayım : ich bin ....... jahre alt (ih bin ...... ya:re alt) Ben yirmi yaşındayım : ich bin zwanzig jahre alt (ih bin svansig ya:re alt) Adınız nedir? : Wie heissen Sie? (vi: hayzın zi Adım Ali'dir : ich heisse Ali (ih hayzı Ali) Sen kimsin? : Wer bist du? (wer bist du) Ben Ali'yim : ich bin Ali (ih bin Ali) Ben müslümanım : ich bin Müslimisch (ih bin müslimiş) Adım Ali'dir : Mein Name ist Ali (mayn na:mı ist Ali) Adım Ahmet : Mein Name ist Ahmet (mayn na:mı ist Ahmet) Anlaştık! : Verstanden! (feğştandın) Lütfen : Bitte (bitı) Pekala : Gut (gu:t) Özür dilerim : Entschuldigung (entşuldigung) Bay ....... : Herr .......(kişinin soyadı) Bayan ...... : Frau ......(evli kadının soyadı) Bayan ....... : Fräulein .....(evlenmemiş kızın soyadı) Tamam : Okay (okay) Güzel! : schön (şö:n) Tabii : natürlich (natürlih) Harika! : wunderbar (vundığba:ğ) Merhaba (selam) : hallo (halo Merhaba (selam) : Servus! (servıs) Günaydın: Guten Morgen (gu:tın morgın) İyi günler (tünaydın ) : Guten Tag (gu:tın ta:g) İyi akşamlar : Guten Abend (gu:tın abınt) İyi geceler : Gute Nacht (gu:tı naht) Nasılsınız? : Wie geht es ihnen? (vi: ge:t es iğnın) İyiyim teşekkür ederim : Es geht mir gut danke (es ge:t mir gu:t dankı) eh işte : Es geht (es ge:t) Nasıl gidiyor? : Wie geht's (vi ge:ts) Fena değil : Nicht schleht (niht şleht) Görüşmek üzere : Bis bald (bis balt) Hoşçakalın : Auf Wiedersehen (auf vi:dırze:ın) (Allah'a ısmarladıkgüle güle anlamında) Hoşçakalın : Auf Wiederhören (auf vi:dırhö:rın)(telefonda ve radyoda kullanılır.) Hoşçakal : Mach's Gut (mahs gu:t) bay bay : Tschüss (tçü:z) çııÖÖçşab und zu=ara sira den ganzen Tag=bütün gün die ganze Nacht=bütün gece am Vormittag=ögleden önce bis heute=bugüne kadar für eine kurze Zeit=kisa bir süre icin kürzlich=biraz önce uzun zaman=lange Zeit im voraus=önceden immer noch=hâlâ Yer Adları • Banka - die Bank [bank] • Postane - die Post [post] • Müze - das Museum [muzeum] • Polis karakolu - Polizeiwache [politsay-vahı] • Hastane - das Krankenhaus [krankınhaus] • Eczane - die Apotheke [apote:kı] • Dükkan - das Geschäft [gışeft] • Lokanta - das Restaurant [restoran] • Okul - die Schule [şu:lı] • Kilise - die Kirche [kirhı] • Cadde - die Straße [ştra:sı] • Meydan - der Platz [plats] • Dağ - der Berg [berk] • Tepe - der Hügel [hü:gıl] • Göl - der See [ze:] • Okyanus - der Ozean [otsean] • Nehir - der Fluß [flus] • Yüzme Havuzu - das Schwimmbad [şvimba:t] • Kapalı - geschlossen [geşlosın] • Açık - Auf [auf] offen [ofın] • Posta kartı - die Postkarte [postkartı] • Pul - die Briefmarke [bri:fmarkı] • Bir az - etwas [etvas] • Kahvaltı - das Frühstück [frü:ştük] • Öğle yemeği - das Mittagessen [mita:kesın] • Akşam yemeği - das Abendessen [a:bıntesın] • Vejeteryen - vegetarisch [vegıtariş] • Ekmek - das Brot [das bro:t] • İçecek - das Getränk [gıtrenk] • Kahve - der Kaffee [kafe:] • Çay - der Tee [te:] • Meyve suyu - der Saft [zaft] • Bira - das Bier [bi:r] • Tren - die Bahn [ba:n] der Zug [tsu:k] • Otobüs - der Bus [bus] • Metro - die U-Bahn [u:ba:n] • Hava limanı - der Flughafen [flu:kha:fın] • Tren istasyonu - der Bahnhof [ba:nho:f] • Otogar - der Busbahnhof [bus-ba:nho:f] • Metro istasyonu - der U-Bahnhof [u:ba:nho:f] • Kalkış - die Abfahrt [apfa:rt] • Varış - die Ankunft [ankunft] • Kiralık araba şirketi - Autovermietung [auto-fermi:tunk] • Otopark - Parken [parkın] • Hotel - das Hotel [hotel] • Oda - das Zimmer [tsimır] • Rezervasyon - die Reservierung [rezervi:runk] • Pasaport - Reisepaß [rayzı-pas] • Kule - der Turm [turm] • Köprü - die Brücke [brükı] • Tuvalet - die Toilette [toileti) • Merhaba - Guten Tag [gu:tın ta:g] • Güle güle - Auf Wiedersehen [auf vi:dırze:ın] • Görüşürüz - Bis nachher. [bis na:hhe:r] • Günaydın - Guten Morgen [gu:tın morgın] • İyi günler - Guten Tag [gu:tın ta:g] • İyi akşamlar - Guten Abend [gu:tın a:bınt] • İyi geceler - Gute Nacht [gu:tı naht] * ab und zu=ara sira * den ganzen Tag=bütün gün * die ganze Nacht=bütün gece * am Vormittag=ögleden önce * bis heute=bugüne kadar * sprecen Sie Deutsch? (almanca konusur musunuz?) * ja ich spreche Deutsch. (evet almanca konusurum.) *Nein ich spreche nicht Deutsch. (hayir almanca konusamam.) • Sol - links [links] • Sağ - rechts [rehts] • Düz - geradeaus [gıra:dıaus] • Aşağı - hinunter [hinuntır] • Yukarı - hinauf [hinauf] şdie Erbse: bezelye die Artischocke: enginar die Tomate: domates die Gurke: salatalik die Karotte: havuc der Sellerie: kereviz der Porree: pirasa der Spinat: ispanak die rote Rübe: pancar der Kopfsalat: kivircik marul der Kohl: lahana der Blumenkohl: karnibahar die Zwiebel: sogan der Knoblauch: sarimsak reif: olgun reifen: olgunlasmak aufbewahren: muhafaza etmek der Karton: kutu das Trinkgeld: bahsis grüne Bohnen: taze fasulye die Frühbirne: turfanda armut das Frühgemüse: turfanda sebze das Muster: örnek gemustert: baskili emprime der Stil: model tarz einfachschlicht: basit sade der U-Kragen: yuvarlak yaka die Schulter: omuz der Rucken: sirt der Armel: kol der Gurtel: kemer die Bluse: bluz teuer: pahali knapp: siki dar bequem: rahat passen zu: uymak elegant: sik inbegriffen: dahil waschbar: yikanabilir anziehen: giymek anprobieren: denemek prova etmek die Wolle: yün aus Wolle: yünlü yünden yapilmis die Baumwolle: pamuk die Seide: ipek aus der Mode unmodern: modasi gecmis die letzte Mode: son moda çııÖÖçşheute : bugün (hoyte) morgen : yarin (morgen) der morgen : sabah übermorgen : yarindan sonra (übe morgen) abend : aksam (abind) almancada r harfleri baskin söylenmez... heute abend : bu aksam heute nacht : bu gece (hoyte naht) morgens :sabahleyin abends :aksamleyin das Frühstück : kahvalti (früstük) das mittagessen : ögle yemegi (yazildigi gibi okunur) das abendessen : aksam yemegi der Teller : tabak (tella) der Löffel : kasik das Messer : bicak (messa) die Gabel : catal das Glas : bardak (tam sözlük anlami cam olarakta geciyor) die Tasse : fincan Bis Wann ? Ne zamana kadar? WIE OFT? Ne sIklIkla? UM WIEVIEL UHR? saat kacta? VERZEIHUNG! afedersiniz AB HEUTE bugünden itibaren AB SOFORT su andan itibaren KEINE URSACHE birsey degil GERN GESCHEHEN memnuniyetle VIEL GLÜCK! bol sans bunlar trennbar fiillerdir (ayrilan fiiler) ayrilan kisim sona gider.... Hören : duymak zu / hören : dinlemek hör mir zu : dinle auf / hören : bitmek kesilmek Hör auf: yapma kes artik Ich bin glücklich...Sansliyim Ich habe Glück...Sansim var Ich will immer bei dir sein...her zaman senin yaninda olmak istiyorum ohne dich kann ich nicht sein...ben sensiz olamam das nächste mal...bir dahaki sefere Darf ich etwas fragen?...Birsey sorabilirmiyim? Ich werde dich nie vergessen...seni asla unutmayacagim ich glaube dem Gott...ben allaha inaniyorum am samstag bin ich früh aufgestanden.(cumartesi erken kalktim) ich habe mich meine Haare gewaschen(saclarimi yikadim) und bin ich mit meiner Familie an den See gefahren.(ve ailemle birlikte göle gittik(aracla))zu Früchstück haben wir im Restaurant gegessen.(kahvaltimizi restoranta yaptik)ich habe Apfelsaft getrunken(ben elma suyu ictim)das frühstück ist sehr gut gewesen(kahvalti cok iyi oldu)nach dem Essen bin ich mit meinem Bruder nach Hause gelaufen.(yemekten sonra abimle eve yürüdük)wir haben das schöne Wetter genossen(biz güzel havanin tadini cikardik)und wir haben lange gesprochen ( ve biz uzun süre konustuk)abend bin ich früh ins Bett gegangen(aksam yataga erken gittim) TÜRKCE ALMANCA YAZILISI ALMANCA OKUNUSU acelem var ich habe Eile ih habe ay`le acim ich bin hungrig ih bin hun`grig affedersiniz entschuldigen sie bitte entsuldigung zi bite affiyet olsun guten appetit guten apetit allah askina um gotteswillen um gottes villent allah rahatlik versin schlafin sie wohl silafin zi vol allaha ismarladik adieu adyö anlasiliyorki es folgt daraus ez folgt daraus arasira hie und da hi ind da asla auf keinen fall auf kaynin fal asla:katiyen keineswegs kayniz`vegz asla:katiyen bestimmt nicht bestimt niht azar azar nach und nach nah und nah bir kere daha noch einmal noh aynmal bu cok korkunc das ist schrecklich das ist sireklih disari cik verschwinden sie fersivinden zi dikkat edin passen sie auf passen zi auf dikkat achtung ahtung dur halt halt evet ja ya hayir nein nayn eyvallah servus servus girilmez zutritt verbotten tsu`trit ferboten görüsmek üzere auf bald auf bald hazirim ich bin fertig ih bin fertig DERS 2 UÇUŞ VE TERMİNALLERDE Guten Flug = iyi ucuslar Gute Reise = iyi seyahat ler Unsere Schalter der Flug-gesellschaft ist gleich rechts yada Unsere Flug-Ticket-Schalter ist gleich rechts. WC ist hier We tse olarak okunuyor Sie sind in der falsche Reihe Ihre Sitz-Platz Nummer ist=Koltuk numaraniz --- Möchten Sie Raucher-Platz oder Nichtraucher-Platz Sigara icilen bölümmü istersiniz yada icilmeyenmi Haben Sie Hand-Gepäck=El cantanis varmi Ihre Hand-Gepäck bitte= El cantaniz lütfen planen: tasarlamak das Flugzeug: ucak abfliegen: hareket etmek(ucak) an¤¤¤¤ieren: iptal etmek die Verspätung: randevu die Ermäßigung: indirim überlegen: düsünmek meldenverkünden: haber vermek landen: yere inmek(ucak icin) die Zollkontrolle: gümrük muayenesi der Auskunftschalter: danisma masasi die Verspätung: gecikme technisch: teknik die Störung: ariza umbuchen: transfer etmek prüfen lassen: kontrol ettirmek die Mannschaft: mürettebat Herzlich Willkommen!;hos geldiniz gefallen: begenmek angenehm: rahat berühmt: meshurünlü die Klippe: kayalik neblig: sisli bewölkt: bulutlu das Gebiet: bölge verzollen: gümrük vermek Alle Reisenden werdwn an die Tür Nr.3 gebeten: Bütün yolcular 3 numarali kapiya cagriliyorlar. wann Sie wollen: ne zaman isterseniz zur rechten Zeit: tam zamaninda pro person: adam basina zollfrei: gümrüksüz hoffentlich sehen wir Sie wieder: insaallah tekrar görüsürüz die Hinfligskarte: gidis bileti die Rückflugskarte: dönüs bileti das Mehrgewicht: fazla bagaj zu welcher Zeit: ne zaman? Welche Flugzeuge fliegen nach...........?:....'ya hangi ucaklar vardir? eine Nacht verbringen: bir gece kalmak das Datum meiner Rückkehr: dönüsümün tarihi die Flugsicherheit : uçuş güvenliği der/die Steward/ess : Host/ hostes die Flugnummer : uçuş numarası Handy ausschalten : cep telefonunu kapatmak im Anflug : inişte gelandet : indi DERS 3 ALİŞVERİŞLERDE CÜMLE KALIPLARI Können Sie mir helfen?= bana yardimci olabilirmisiniz Ich brauche......= bana lazim Haben Sie.....?= .....varmi Ich möchte .......... bitte= ben....... istiyorum Können Sie mir Zeigen wo ..... ist= bana gösterebilirmisiniz .....yerini Was kostet ......das= kac para Haben Sie es günstiger= daha ucuzu varmi Das möchte ich nicht=bunu istemiyorum Das gefällt mir nicht so recht= tam olarak beyenmiyorum Ich Schaue mich um= ben bakiniyorum BEIM GEMÜSEHÄNDLER : Manavda Frau Taylor parkt ihren Wagen vor dem Gemüsehändler. [i]Bayan Taylor otomobilini manavin önüne park eder. Herr Steel:Guten MorgenFrau Taylor! [i]Günaydin Bayan Taylor! Frau Taylor; Guten MorgenHerr Steel. Ich möchte vier Pfund Äpfel und ein Kilo Bananen. Sind die Bananen reif? [i]Günaydin Bay Steel.2 kilo elma ve 1 kilo muz istiyorum.Muzlar olgun mu? Herr Steel: Sie sind nicht reifaber sie werden reifen.Behalten Sie sie einen Tag auf. [i]Olgun degillerfakat olgunlasirlar.Onlari bir gün muhafaza edin. Frau Taylor:Zwei Kilo Apfelsinenein Kilo Quittenein Kilo Birnen. [i]2 kilo portakal1 kilo ayva1 kilo armut. Was kostet ein Kilo Birnen? [i]Bir kilo armut ne kadar? Herr Steel:Achthundert Lira das Kilognädige Frau. [i]Kilosu 800 lira hanimefendi. Frau Taylor:Warum sind sie so teuer? [i]Onlar neden bu kadar pahali? Herr Steel: Die Birnen sind Frühbirnen. [i]Armutlar turfandadir. Frau Taylor:Sie sind sehr teuer.ich werdw sie nicht nehmen. [i]Cok pahali.Onlari almiyorum. Herr Steel:Noch etwas anderes vielleicht? [i]Acaba baska birsey istermisiniz? Frau Taylor:Ja ich brauche Gemüse. [i]Evet sebze istiyorum. Herr Steel:Kann ich alles in einen großen Karton packen? [i]Hepsini büyük bir kutuya paketleyebilir miyim? Frau Taylor:Ja danke schön; [i]Evet tesekkür ederim. Das wäre gut! Kann der Junge den Karton zu meinem Wagen tragen? [i]Iyi olur.Cocuk kutuyu arabama tasiyabilir mi? Herr Steel:Ja. natürlich. [i]Evet tabii Sie gibt dem Jungen ein Trinkgeld. [i]Cocuga bahsis verir. Frau Taylor:Auf Wiedersehen Herr Steel. [i]Allahaismarladik Bay Steel. Herr Steel: Auf Wiedersehen Frau Taylor. [i]Güle güle Bayan Taylor. drei Kilo Kartoffeln; 3 kilo patates ein Kilo Zwiebel; 1 kilo sogan ein Kilo Karotten; 1 kilo havuc ein KIlo Spinat; 1 kilo ispanak ein Kilo Porree; 1 kilo pirasa ein halbes Kilo Sellerie; yarim kilo kereviz drei Kopfsalate; 3 adet kivircik marul ein Bündel rote Rübenein kleines Bündel Petersilie; 1 demet pancarufak bir demet maydanoz. DERS 4 TANIŞMA ARKADAŞLIK lutfen beni hanima (beye) takdim ediniz. stellen sie mich bitte der dame(dem herrn) vor. sizi....... beyle tanistirabilirmiyim? darf ich sie mit ........bekkant machen? kendimi taktim etmeme musade edermisiniz? gestatten sie dass ich mich worstelle? evet benim ya ich bin es simaniz bana yabanci degil? ich kenne sie vom ansehen hayir yaniliyorsunuz nein sie irren sich nasilsiniz? wie geht es ihnen? tesekkur ederim iyiyim danke gut siz iyisiniz degilmi? und ihnen geht es gut? tesekkur ederim oldukca iyiyim danke rech gut zaman ne cabuk geciyor wie schnell verrinnt die zeit aileniz nasil? wie gehts es ihrer familie? evdekilerin hepsi iyi zu hause ist alles gesund isminiz nedir? wie heissen sie? sizinle tanistigimiza memnun oldum es freut mich sie wiederzusehen sizin icin neyapabilirim? was kann ich fur sie tun? rahatsiz ettigim icin ozur dilerim verzeihen sie dass ich störe birisi sizinle gorusmek istiyor jemand möchte mit ihnen sprechen bir dakikanizi alabilirmiyim? heben sie einen augenblick zeit? cok memnun oldum es war mir ein vergnügen ali`ye saygilar meine empfehlung an ali ali`ye benden selamlar! gürüsin zi ali for mir arkadasliginiz icin cok tesekkur ederim vielen dank für ihre gesellschaft cok naziksiniz das ist sehr nett von ihnen ne zaman geleceksiniz? wann kommen sie? gercekten üzgünüm es tut mir wirklich leid bana yardim edebilir misiniz? können sie mir helfen? simdi gitmek zorundayim ich muss jetz gehen musaade edermisiniz? gestatten sie? gezmeye gidelim istermisiniz? wollen sie spazieren gehen? kahvalti ettinizmi? haben sie schon gefrühstückt? daha kahvalti etmedim ich habe schon gefrühstückt daha vakit pek erken es ist noch zu früh pek erken geldiniz sie sind zu früh gekommen cok gec geldiniz sie sind zu früh zu spät gekommen erken olsunda gec olmasin lieber zu früh als zu spät bir otomobile binsek daha iyi olmazmi? wollen wir ein auto nehmen? yanimiza yiyecek almamiz gerekirmi? müssen wir proviant mitnehmen? ben biraz sonra size yetisirim ich werde ihnen bald folgen sizi saat uce kadar beklerim ich werde sie bis 3 uhr erwarten sizi burada bekleyecegim ish werde hier auf sie warten beni cok beklettiniz sie haben mich lange warten lassen nerede bulusalim wo wollenwir uns treffen çııÖÖçşcok gec geldiniz sie sind zu früh zu spät gekommen Sie sind zu spät gekommen=Cok gec geldiniz daha kahvalti etmedim ich habe schon gefrühstückt Ich habe noch nicht gefrühstück=daha kahvalti etmedim ali`ye benden selamlar! gürüsin zi ali for mir Grüssen Sie Ali von mir=Ali`ye benden selam söyleyin. bir dakikanizi alabilirmiyim? heben sie einen augenblick zeit? für mich Haben Sie einen augenblick Zeit? Zamaniniz varmi/Bir dakikaizi alabilirmyiyim? sizinle tanistigimiza memnun oldum es freut mich sie wiederzusehen Es freut mich sie wiederzusehen=Sizi tekrar gördügüme memnun oldum evdekilerin hepsi iyi zu hause ist alles gesund Zu Hause sind alle gesund. tesekkür ederim iyiyim)=danke es geht mir gut (zaman ne cabuk geciyor)=wie schnell die Zeit vergeht (sizinle tanistigima memnun oldum)=es hat mich sehr gefreut Sie kennen zu lernen (Aliye saygilar)=Respekt für Ali/Respekt an Ali (gezmeye gidelim istermisiniz)=möchten sie Spazieren DERS 5 BASİT SORULAR acmisin? sind sie hungrig? naladiniz mi? is das klar? bu nedir? was ist das? bu neye yarar wozu dient das? burada ..... varmi? bekommt man hier? dogrumudur? is das wahr? kim o? wer is da? nasilsiniz? wie geht es ihnen? ne arzu ediyorsunuz? was wunshen sie? ne cikar? was tut se? ne oluyor? was ist los? ne var? was ist los? nerede ... bulabilirim? wo finde ich? nereye gidiyorsunuz? wohin gehen sie ? nicin? warum? sira kimde? wer is dran? sira sizinmi? sind sie dran? uyuyormusunuz? sind sie wach? çııÖÖçşWürden Sie mir einen Gefallen tun? Bana bir iyilikte bulunabilir misiniz? Was wünschen Sie? Ne arzu edersiniz? Können Sie mir sagenwo ...ist? ...nin nerede oldugunu söyleyebilir misiniz? Möchten Sie...? ...ister misiniz? Kann ich einmal telefonieren? Bir telefon edebilir miyim? Kann ich faxen? Faks cekebilir miyim? Wo kann ich ein Internet-Cafe finden? Berede bir internetcafe bulabilirim? Wo kann ich E-mail senden? Nereden bir mail gönderebilirim? Darf ich Sie etwas fragen? Size bir sey sorabilir miyim? Kann ich ihren Stift nehmen? Kaleminizi alabilir miyim? Können Sie ...zeigen? ...yi gösterebilir misiniz? Wo kann ich Wasser finden? Nerede su bulabilirim? Was ist dieses Zeichen? Bu isaret nedir? Kann ich Ihnen helfen? Size yardim edebilir miyim? Können Sie mir zeigenwo ...ist? Bana ...nin nerede oldugunu gösterebilir misiniz? Wie können wir dorthin gehen? Oraya nasil gidebiliriz? Wozu ist das? Bu ne icindir? Was ist los? Ne oluyor? Wie weit ist der Bahnhof? Istasyon ne kadar uzaktadir? Wo ist das Informationsbüro? Danisma bürosu nerededir? Wann werden die Geschäfte geöffnet (geschlossen)? Dükkanlar nezaman acilir (kapanir)? Wo ist die Bushaltestelle? Otobüs duragi nerededir? Wo ist die nächste Bank? En yakin banka nerededir? Wo kann ich warten? Nerede bekleyebilirim? Wo kann ich mein Auto parken? Otomobilimi nerede park edebilirim? DERS 6 ALMANCA DEYİMLER Jeden Tag: her gün schon gut: pekipekala pech haben: sansi olmamak. (Wir haben Pech.Es regnet:sansimiz yok.Yagmur yagiyor.) das macht nichts: zarari yok. (ich habe keinen Bleistift.das macht nichts.:Kursunkalemim yok.zarari yok.) Jahre lang: yil boyunca es geht: söyle böyleeh iste einkaufen gehen: alisverise cikmak es ist aus: bittisona erdikapandi (Endlich ist es aus mit ihrer Freundschaft:nihayet arkadasliklari sona erdi.) das ist alles: hepsi bu kadar das wär's: tamamdirbu kadar guten tag: iyi günler merhaba recht haben: hakli olmakhakki olmak (ich glaube es wird regnen. Jadu hast recht.:Sanirim yagmur yagacak. Evethaklisin.) zu Fuß: yürüyerek am besten: en iyisiiyisi mi nach Hause: eve zu Hause: evde weg müssen: gitmekgerekmek (Es ist spät. ich mußweg.:Gec oldu.Gitmeliyim.) sagen wir: diyelim ki....farz edelim zum erstenmal: ilk defa ilk kez nichts dafürkönnen: elinden birsey gelmemekcaresiz olmaksuc kendinde olmamak (ich kann nichts dafürwenn du nicht arbeitest.:Sen calismazsan ben birsey yapamam.) weg sein: uyur kalmaksarhos olmaksasirmakasik olmak (Ich bin weg für Galatasaray.en Galatasaraya asigim.) eines Tages: günün birindebir gün einen Augenblick: bir dakikabir saniye von mir aus: benim icin hava hosfark etmez wie geht es dir: nasilsin mit einem Wort: kisacatek sözcükle keine Ursache!: birsey degilrica ederimastagfurullah was soll das?: bu (da) ne demek (oluyor) Platz nehmen: oturmak (Nehmen Sie Platz bitte!: Oturun lütfen.) auf die Nerven gehen: birinin sinirlerine dokunmakbirini sinir etmek: (Mit deinen dummen Fragen gehst du mir auf die Nerven.:Aptalca sorularinla sinirime dokunuyorsun.) das Licht anmachen: isigi acmakisigi yakmak vor sich haben: yapacak seyi olmak (Ich habe heute vieles vor mir.: Bugün yapacak cok seyim var.) du meine Güte!: Tanrim!aman Allahim!aman Yarabbi in Frage kommen: söz konusu olmak (dein Problem ist nicht in Frage gekommen.:Senin problemin hic söz konusu olmadi.) im wege stehen: engel olmakkarsisina cikmak Wieviel uhr ist es?: saat kac? Schule haben: okulu olmak: (Heute haben wir keine Schule.: Bugün okulumuz yok.) eine Rolle spielen: bir rol oynamakrolü olmakönemi olmak (Der Beruf spielt im leben eine große Rolle.: Meslegin yasantida büyük rolü vardir.) nichts zu machen sein: yapacak hicbir sey olmamak leid tun: üzgün olmakacimak (es tut mir leid :üzgünüm) im Kopf: kafadanakildanakilda (Du kannst wohl nicht im Kopf rechnen.:Akildan hesap yapamiyorsun demek.) Got sei Dank! : Allaha sükür!cok sükür! Bescheid wissen: iyi bilmek (Weißt du Bescheid was der Lehrer gesagt hat?:Ögretmenin ne dedigini iyi biliyormusun?) weißt du was: derim kidiyorum kine dersin? den gleichen (anderennächsten usw.) Tag: ayni (digerertesi vs.) gün das ist seine Sache: (bu) onun bilecegi iskendisi bilir es ist mir (dir...) recht: benim icin hava hosbence bir sakincasi yok es geht los: basliyor (Los! Schnell! Schnell! Es geht los!: Haydi!Cabuk!cabuk!Basliyor.) aus dem Kopf: akildan ezbere auf jeden (keine) Fall: her (hicbir) durumda her türlü (hicbir) sartta muhakkak (asla)kesinliklene olursa olsun im Augenblick: bir andahemenson hizla unter Umständen: belkiherhaldeuygun düserse Schluß machen: bitirmekson vermek (In zwei Minuten müßt ihr Schluß machen.:Iki dakikaya kadar bitirmelisin.) erst recht: inadina kurz und gut: kisacasisözün kisasi grüss Gott!: merhabaselam auf den Gedanken kommen: fikrine varmak zu Bett gehen: yatmakyatmaya gitmek schwarz sehen: karamsar olmaksonunu iyi görmemek (Er ist sehr krank.Ich sehe schwarz für ihn. Cok hastasonunu hic iyi görmüyorum.) in Ruhe lassen: birini rahat birakmak (Lass mich in Ruhe! Beni rahat birak) nach wie vor: eski hamam eski taseskisi gibi imstande sein: yapabilmekelinden gelmekagzinda bakla islanmamak das gibt's nicht: olanaksizolamaz zu Ende gehen: bitmeksona ermek auf den ersten Blick: ilk bakista es handelt sich um ...:söz konusu olan..önemli olan... genug davon haben: canina tak etmekbezmekartik yetmek nicht gefallen: iyi (saglikli) gözükmemek (Heute gefiel mir mein Vater nicht! Babami bugun pek iyi görmedim.) heute oder morgen: bugün yarin (Heute oder morgen werde ich ein Auto kaufen. Bugün yarin bir araba satin alacagim.) es kommt darauf an: bakalim (Es kommt darauf andass er ins Kino kommt? Bakalim sinemaya gelecek mi?) einigermassen: söyle böyleiyi kötüasagi yukari (Ich weiss einigermassen nasil oldugunu iyi kötü biliyorum.) keine Ahnung haben: bilgisi olmamak (-Wohin ist er gegangen?-Ich habe keine Ahnung. Nereye gitti hic bilgim yok.) zu tun haben: yapacak isi olmamak (Ich habe viel zu tun: cok isim var.) zur Sache kommen: kisa kesmek (Komm zur Sache! Ich habe keine Zeit.:kisa kesvaktim yok.) vor sich gehen: olmakvuku bulmak (Wie der Unfall vor sich gegangen ist! Kaza nasil oldu) einen Streich spielen: birine oyun oynamakoyun etmek (Versuch nichtmir einen Streich zu spielen!: bana oyun oynamaya sakin kalkma!) nach und nach: yavas yavas noch lange nicht: katiyenhicasla ein klein wenig: birazcok az bir miktar vor Hunger sterben: acliktan ölmek nicht im geringsten:aslakatiyyenhic den Entschluss fassen:karar vermekkarara varmak auf diesem Wege:böylebu sekilde bu yolla im Schneckentempo:deve yürüyüsükaplumbaga yürüyüsü Was suchst du hier?:burada ne yapiyorsun? die Ohren spitzen: kulak kabartmak los sein: ...olmak = Was ist los? Warum weinst du? (Ne var? Neden agliyorsun?) den Kopf schütteln: 'hayir' anlaminda kafasini sallamakkabul etmemek = Der Lehrer schüttelte den Kopf.(ögretmen kafasini salladi) hinter jemandem her sein: birinin arkasindan kosmakbirinin pesinde olmak = Di Männer sind hinter mir her. (Adamlar pesimde.) ganz und gar: tamamenbastan asagi eins von beiden: ikisinden biri = Grün oder blau. Wähle eins von beiden. ( Yesil yada mavi.Ikisinden birini sec.) nicht ausstehen können: cekememeksevmemekhoslanmamak = Entschuldige! Aber ich kann heute abend deine Freunde nicht ausstehen. (Kusura bakma! ama bu aksam arkadasini cekemem.) zur Welt kommen: dünyaya gelmekdogmak zu suchen haben : aramak isi olmak (Was hast du hier zu suchen? Burada ne ariyorsun?) es satt haben : bikmakkarni tok olmakartik yetmek von oben bis unten :bastan asagitamamiylatepeden tirnaga mit Leib und Seele : tüm benligiyle yürekten das ist keine Kunst : is tedilhüner degil babam da yapar jemandem die Hand schütteln: birinin elini sikmak Gas geben :gaza basmakgazlamak zu Ende sein: bitmeksona ermek die Achseln zucken: omuz kaldirmakomuz silkmek sein Wort halten: sözünü tutmak auf die leichte Schulter nehmen: hafife almakkolaya almakönemsememek Schlag: (saat) tam...da (Heute war ich Schlag neun im Büro. Bu gün tam dokuzda bürodayim.) bis über die Ohren : cok fazlahaddinden fazla sein lassen: yapmamakyapmaktan caymak vor kurzem :birkac gün öncedaha önce aufs Haar stimmen :tam tamina dogru olmak (Meine Ergebnisse stimmen aufs Haar;benim sonuclarim tam tamina dogrudur.) ein gutes (schlechtes) Gewissen haben :vicdanen rahat olma(ma)k gönlü rahat olma(ma)k = (Ich habe meinen Vater nicht belogen. Deswegen habe ich ein gutes Gewissen;Babama yalan söylemedim.bu yüzden gönlüm rahat.) ein für allemal : son olarak son defa ein Auge zudrücken: göz yummakmani olmamak (Ich drücke ein Auge zu aber das soll das letzte Mal sein.;Göz yumuyorum ama bu son olsun) zu weit gehen : cok olmak ileri gitmek die Stirn runzeln : yüzünü burusturmakyüzünü eksitmek schleudern : kaymakpatinaj yapmaksavurmak wie aus der Pistole geschossen : su gibi (Ihr müsst die Wörter wie aus der Pistole geschossen sagen können.;Sözcükleri su gibi söyleyebilmelisiniz.) nicht mehr mitmachen : (artik bir iste ) olmamak Klasse sein : birinci sinif olmakharika olmaksahane olmak (Mensch! Das Buch war doch Klasse!; Yahu kitap harikaydi be!) zur Hand haben : elinin altinda olmakelinde (var) olmak mit guten Gewissen : gönül rahatligi ile huzur icinde rahatlikla nicht fertig werden : bir türlü unutamamakakli fikri hep ayni seyde olmakisin icinden bir türlü cikamamak eine Aufnahme machen : fotograf cekmekresim cekmek das hat noch Zeit : acele(si) yok Tag für Tag : her gün her Allahin günü (Ich habe Tag für Tag gearbeitet ;her Allahin günü calistim.) es fällt Schnee : kar yagiyor Platz machen : yer acmak mach's gut! : iyi günler! hoscakal! haydi eyvallah kreuz und quer : her yana saga sola bir asagi bir yukari hier und da : orada burada yer yer bazen ( Heute sind wir hier und da spazierengegangen; Bugün orada burada gezinti yaptik.) Geld machen : para yapmak cok para kazanmak Feierabend machen : bitirmek kapatmak son vermek pydos etmek wieder auf den Beinen sein : belini dogrultmak islerini yoluna koymak;iyilesmek ( Bist du wieder auf den Beinen?; simdi iyimisin?) mit der Zeit : zamanla yavas yavas (sich) zu Tode ( lachenärgern..) : son derece cok fazla (gülmekkizmak..) ( Wenn Onkel Ahmet redet lacht man sich zu Tode.;Ahmet amca konusunca gülmekten kirilirsiniz.) Schwarz auf weiss : yazili kagit üzerinde keinen Pfennig wert sein : bes para etmemek den Mund halten : cenesini kapamaksesini kesmekagzini acmamak (Du sollst den Mund halten!Kapa ceneni!) sich hüten bir seyi) yapmamakyapmaktan kacinmak zeit langem : uzun zamandan beriepeydir ein Gesicht machen wie drei Tage Regenwetter : surat asmak suratindan düsen bin parca olmak lange Finger machen : eli uzun olmak calmak hirsizlik yapmak einen Bärenhunger haben : kurt gibi ac olmak ( Los Mutter! Ich habe einen Bärenhunger.;Haydi anne! kurt gibi acim.) von Zeit zu Zeit : ara sira zaman zaman firsat buldukca jemandem von etwas (davon) keine Silbe sagen : birine tek sözcük söylememek hic söz etmemek ...Treppen hoch wohnen : ...nci katta oturmak ( Meine Tante wohnt drei Treppen hoch.; Teyzem ücüncü katta oturuyor.) von etwas kann Rede sein : söz konusu olmamak ihtimal disi olmak ( Von deiner ehe mit diesem Mädchen kann keine Rede sein.;Bu kizla evlenmem söz konusu olamaz.) sich Mühe geben : caba harcamak gayret göstermek didinmek ( Wer sich Mühe gibt hat Erfolg.;Caba harcayan basarili olur.) sich in die Länge ziehen : uzamak Köpfchen haben : zeki olmak kafali olmak kafasi calismak jemandem etwas ins Gesicht sagen= birine bir seyi yüzüne (karsi) söylemek kein Blatt vor den Mund nehmen= agzinda bakla islanmamak acik sözlü olmak keinen Finger rühren= parmagini ( bile) oynatmamakelini sürmemek karismamakaldiris etmemek es zieht= esiyor hava akimi var Tag ind Nacht= gece gündüz sich Rat holen= akil danismak fikir almak mehr und mehr= durmadan gittikce artan ölcüde devamli Ach! Lassen Sie doch! = birakin Allah askina! hic yarari yok im Grunde (genommen) = aslinda aslina birakilirsagerci (Im Grunde mag ich keine Kartoffeln.:Aslinda patates sevmem) sich etwas durch den Kopf gehen lassen = düsünüp tasinmak uzun süre kafa yormak das ist die Frage = süpheli belli degil sein Brot verdienen = gecimini saglamak ekmek parasi kazanmak in Stürmen regnen = bardaktan bosalircasina (saganak halinde) yagmak es gut mit jemandem meinen = birine karsi iyi niyet beslemek onun hakkinda iyi seyler düsünmek im Laufe der Zeit = zamanla yavas yavas zu sich kommen = kendine gelmek kendini bulmak Geschmacksache = zevk meselesi ( Du magst keine Schokolade? Geschmacksache.: Cikolata sevmez misin? Zevk meselesi.) das ist keine Frage = kesinlikle hic kuskusuz dabei sein etwas zu tun = (bir isi) o anda yapiyor olmak von Tag zu Tag = günden güne gün gectikce Rücksicht nehmen = dikkate almak göz önüne almak gözetmek mit offenem Munde dastehen = agzi ( bir karis) acik kalmak bei Laune sein = keyfi yerinde olmak von Kopf bis Fuss = bastan asagi tepeden tirnaga ein Gesicht machen (ziehen schneiden) = yüzünü eksitmek yüzünü burusturmak jemandem freistehen = ( bir seyi yapmakta) serbest olmak da ist nichts dahinter = degersiz olmakl önemsiz olmak unter anderem = bunun disinda bunun yanisira recht behalten = hakli olmak hakki olmak sich etwas nicht gefallen lassen = izin vermemek kayitsiz kalmamak göz yummamak eines Nachts = bir gece etwas leicht nehmen = kolaya almak hafife almak önemsememek so gut wie = hemen hemen asagi yukari sich Gedanken machen = düsünmek Haare auf den Zähnen haben = kaba ve itaatsiz olmak ters ve aksi cevaplar vermek jemanden hat gut lachen = sansi yerinde olmak avantajli olmak (Du hast gut lachen. Das Spiel hast du gewonnen. :Haydi yine sanslisin. Oyunu kazandin.) unter uns gesagt = aramizda kalsin laf aramizda jemandem zu dumm werden = sabri tasmak artik dayanamamak einen guten Klang haben = iyi isim yapmis olmak iyi taninmak der Reihe nach = sirayla alle Hände voll zu tun haben = cok isi olmak basini kasiyacak vakti olmamak dahinter steckt etwas = isin icinde bir is olmak jemandem ein Licht aufgehen = zihninde simsek cakmak kavramak anlamak keine Nerven haben = celikten sinirleri olmak unter der Hand = el altindan gizlice an der Reihe sein = sira kendinde olmak sirasi gelmek von neuem = yeniden yeni bastan Davon kann (weiss) ich ein Lied (zu) singen = sen onu bana sor bunun ne demek oldugunu bilirim es gut haben = sansi olmak dört ayak üstüne düsmek bis ins kleinste = en ufak ayrintilara degin in die Hand nehmen = ele almak sei so gut = rica etsem.. lütfen... fürs nächste = önce ilk önce simdilik gecici olarak jemanden nicht leiden können = birini cekememek Hand aufs Herz = dogruyu söyle(yin es gut haben = sansi olmak dört ayak üstüne düsmek Du hast es gut. Du machst die schriftliche Prüfung nicht mit. Sansin var. Yazili sinava girmeyeceksin. Ihr Mann ist sehr reich. Sie hat es gut. Kocasi cok zengin. Dört ayak üstüne düstü. keine Nerven haben = celikten sinirleri olmak Menschen die keine Nerven haben sind erfolgreicher. Celik gibi sinirleri olan insanlar daha basarili oluyorlar. Die Soldaten müssen keine Nerven haben. Askerlerin celikten sinirleri olmalidir. DERS 7 SAĞLIK Wo finde ich einen .....? -Nerden bir .... bulabilirim? Augenarzt - göz doktoru Chirurgen - operatör Frauenarzt - jinekolog Hautarzt - cildiyeci Internisten - dahiliyeci Kinderarzt - cocuk doktoru Zahnarzt - disci Ich brauche einen Arzt (Bir doktora ihtiyacim var.) Ich bin krank (Hastayim) Bitte rufen sie einen Arzt.(Lütfen bir doktor cagirin!) wann hat er sprechstunde?(Muayene saatleri ne zaman?) Ich habe kopfschmerzen.(Basim agriyor) Mir tut Magen weh (Midem agiriyor) Ich habe mich erkältet.(Üsüttüm) Ich habe mich verletzt.(Yaralandim.) Ich habe Asthma.(Astimim var) Ich bin Diabetiker.(Diyet hastasiyim) Ich weiß meine Blutgruppe nicht.(Kan gurubumu bilmiyorum.) der Schmerzstiller (agri kesici) das Aspirin (aspirin) die Pille (hap) die Medizin (ilac) das Abführmittel (müsil) der Hustensirup (öksüruk surubu) das Schlafmittel (uyku hapi) die Schmertzen (agri) die Allergie (alerji) die Impfung (asi) der Schwindel (bas dönmesi) der Hexenschuß (bel tutulmasi) die Halsschmerzen (bogaz agrisi) die Bronchitis (bronsit) der Brechreiz (bulanti) der Schlaganfall (felc) der Biss (isirma) der Durchfall (ishal) der Mumps (kabakulak) der Herzanfall (kalp krizi) die Bulutung (kanama) der Blutdruck (tansiyon) das Geschwür (ülser) hoher Blutdruck (yüksek tansiyon) Ich habe Magenschmerzen. Karın (mide) ağrım var. Ich habe Kopfschmerzen und 38 Grad Fieber. Baş ağrım ve 38 derece ateşim var. Ich habe Zahnschmerzen. Dişim ağrıyor (diş ağrım var). Der Rücken tut mir weh. Sırtım ağrıyor. Ich bin deprimiert. Bunalımdayım. das Sprechzimmer: muayenehane anrufen: telefon etmek die Verabredungder Termin:randevu beschäftigtbesetzt: mesgul dringendwichtig: acilmühim das Krankenhaus: hastane die Untersuchung: muayene schwellen: sismek die Reaktiondie Wirkung: reaksiyon die Spitzedie Injektion: enjeksiyon (igne) ernst: ciddi der Unterschied: fark die Tablette: hap Antibiotika: antibiyotik am nächsten Tag: ertesi gün in letzter Zeit: son zamanlarda wenigstens: en az morgens und abends: sabah ve aksam viermal täglich: günde 4 defa sich nicht wohlfühlen: iyi hissetmemek einen Arzt befragen: bir doktora danismak DERS 8 MESLEKLER Anaokulöğretmeni==Kindergärtne rin Avukat = der Rechtsanwalt Aşçı = der Koch Aşçı başı = der Küchenchef Bahçıvan = der Gartner Belediye başkanı = der Bürgermeister Berber = der Friseur Bakan = der Minister Balıkçı = der Fischer Bankacı = der Bankbeamte Baytar = der Veterinär Başbakan = der Ministerpräsident Bulaşıkçı = der Geschirrwäscher Cumhurbaşkanı = der Staatspräsident Çiçekçi = der Blumenverkäufer Çiftçi = der BauerLandwirt Doktor = der Arzt Duvarcı==Maurer Dişçi=der Zahnarzt Emekli = der Pensionärder Rentner Eskici = der Trödler Elektrikçi = der Elektriker Eczacı = der Apotheker Fotoğrafçı = der Photograph Fırıncı = der Bäcker Gemici = der Seemann Garson==Kellner Güvenlik = die Sicherheit Gözlükcü==Optiker Hemşire = die Krankenschwester Heykeltraş = der Bildhauer Hakim = der Richter İşçi = der Arbeiter İssiz = arbeitslos Jandarma = die Gendarmerie Kapıcı = die Pförtner Kamyon öförü== Kraftfahrer Kitapçı = der Buchhändler Kuaför = der friseur Madenci = der Bergmann Müdür = der Direktor Memurİşçi Çalışan =die Angestellte Milletvekili = der Abgeordnete Marangoz = der Schreiner Muhasebeci = der Buchhalter Mekanikci==Mechaniker Müzisyen==Musiker Mümessil = der Vertreter Nakliyeci = der Transporter der Speditioner Noter==Notar Öğrenci = der Schüler Öğretmen=Lehrer Patron = der Arbeitgeber Polis = die Polizei Postacı = der Briefträger Politikacı= der Politiker Rehber =der Reiseleiter RessamBoyacı==Maler Savcı = der Staatsanwalt Satıcı = der Verkäufer Saatçi = der Uhrmacher Sanatçı== Künstler Sorumlu = verantwortlich Sekreter = der Sekretär Şoför = der Fahrer Şef = der Führe Tamirci = der Reparateur Tesisatçı = der Installateur Terzi = der Schneider Tiyatrocu = der Theaterspieler Tercüman = der Dolmetscher Temizlik işçisi = der Strass Temizlikçi kadın = a Putzfrau Tüccar==Kaufmann Yarışçı = der Rennfahrer der Konkurrent Yazar = der Schriftsteller DERS 9 YÖNLER OBEN:yukarida NACH OBEN:yukariya UNTEN:asagida NACH UNTEN:asagiya LINKS: solda NACH LINKS:sola RECHTS:sagda NACH RECHTS:saga IN DER MITTErtada IN DIE MITTErtaya VORN:önde NACH VORNE:öne HINTEN:arkada NACH HINTEN:arkaya GERADEAUS:dosdogru ÜBER DIE BRÜCKE:köprünün üzerinden UNTER DIE BRÜCKE:köprünün altindan AN DER ECKE:kösede UM DIE ECKE:köseden sonra(dönünce) BIS ZUR ECKE:köseye kadar ÜBER DIE STRASSE:caddenin karsisina AUF DER RECHTEN SEITE:sag tarafta AUF DER LINKEN SEITE:sol tarafta DIE STRASSE ENTLANG:cadde boyunca DIE TREPPEN HINUNTER:merdivenlerden asagiya DIE TREPPEN HINAUF:merdivenlerden yukariya EINBIEGEN:sapmak ENTFERNT:uzaklikta 200 METER ENTFERNT 200metre uzaklikta nord kuzey nord-ost kuzeydoğu nord-west kuzeybatı süd güney süd-ost güneydoğu süd-west güneybatı ost doğu west batı NACH norden kuzeye nach süden güneye nach osten doğuya nach westen batıya zenit scheitelpunkt ayakta dik dururken başımızın tam tepesine rastlayan yağmur damlası zenit'ten geliyor demektir.bunun karşıtı olan nokta NADİR' dir.
|
